اطلاعات عمومی
تعداد بازدید : 35
با تیرانوزاروس رکس آشنا شوید
نویسنده : الهه توانا| روزنامهنگار
اگر بهطور تصادفی از چندنفر بخواهید اسم یک دایناسور را بگویند، بهاحتمال زیاد اولین گزینه خیلیها، «تیرکس» است. ما میدانیم، درواقع فیلمها و کارتونها بهمان گفتهاند، تیرکسْ قدبلند بوده (12متر طول و سهونیم متر عرض) و خیلی سنگین (هشت تا 14تن) اما معمولا چیز بیشتری درباره این دایناسور سرشناس نمیدانیم. خب امروز با هم بیشتر آشنا میشویم!
یک اسم اشرافی
در سال 1905 که تیرکس کشف و شناسایی شد، مردی بهنام «هنری فرفیلد آزبورن» رئیس موزه تاریخ طبیعی آمریکا بود که مسئولیت اسمگذاری برای این دایناسور را برعهده داشت. آزبورن و دستیارانش فکر کردند از آنجایی که این دایناسور در طبقه خودش خیلی خفن بهحساب میآید، باید یک اسم مناسب و دهانپرکن هم داشتهباشد. آزبورن درنهایت«تیرانوزاروس رکس» را انتخاب کرد که از ترکیب دو واژه یونانی ساخته شدهبود؛ «تیرانوس» بهمعنی ظالم، «زاروس» بهمعنی مارمولک و کلمه لاتین «رکس» بهمعنی پادشاه.
بازوهای خندهدار
حتما توی فیلمهای علمی-تخیلی دیدهاید که تیرکس با آن ابهت، بازوهای کوچک خندهداری دارد. بازوها درواقع کوچک نیستند فقط اندازهشان با آن هیکل جور نیست. یک تیرکس بهطور میانگین چندینبرابر یک انسان متوسط، طول و عرض داشته ولی بازوهایش فقط کمی از مال ما بلندتر بودهاست. میانگین طول بازوی انسان، 64سانتیمتر است و مال تیرکس، حدود یک متر بوده.
دندانهای قوی
به رغم این بازوهای کوچک و عجیب که دانشمندان درباره کاربردشان هم مردد هستند، دندانهای تیرکس کاملا برازندهاش بودهاند. طول آرواره یک تیرکس بالغ بیشتر از یک متر بوده و 60 تا دندان داشتهاست. حتما حدس میزنید این دندانهای قوی برای گاز گرفتن ساخته شدهاند. یک مطالعه در سال 2012 ثابت کرد تیرکس دربین همه جانوران خشکی، قویترین گاز را داشتهاست. تخمین زده شده که این دایناسور موقع گازگرفتن چیزی، 12هزارو814 پوند نیرو وارد میکردهاست. ما موقع جویدن، 175پوند نیرو وارد میکنیم و این یعنی قدرت گازگرفتن تیرکس 73برابر بیشتر از ماست.
دایناسورهای جوانمرگ
تیرکسها درندههای زمانه خودشان بودهاند و هیچ موجودی آنها را شکار نمیکردهاست. آنها به دلایل رایج و سادهای مثل بیماری، تصادف، گرسنگی و پیری میمردهاند. باستانشناسان میگویند، دایناسورهای چهارپا تا 100سال هم عمر میکردهاند ولی تیرکسهای بیچاره معمولا جوانمرگ میشده و 30سال را رد نمیکرده اند.
شکارچی یا لاشخور؟
برای مدتهای طولانی فرض میشد که تیرکسها شکارچی بودهاند اما به تازگی شواهدی بهدست آمدهاست که نشان میدهد این دایناسورها همجنسخوار هم بودهاند. سال 2013، محققان دندان یک تیرکس را در استخوان دم تیرکس دیگری پیدا کردند اما از آنجایی که معلوم نیست این دایناسورها یکدیگر را میکشتهاند یا از همجنسهایِ مردهشان تغذیه میکردهاند، هنوز نمیشود با قطعیت گفت، تیرکسها لاشخور بودهاند یا نه.
منبع: thefactsite