عملیات 18 ساعته در جهنم
گفتوگو با «رضا خسروی»، مسئول توربین نیروگاه رامین اهواز که تصویر بیحال شدنش بعد از پیدا کردن عامل نشتی لولهها در دمای ۷۰ درجه و رطوبت بالای ۹۰ درصد پربازدید شد
نویسنده : مجید حسین زاده | روزنامهنگار
عکس او در حالی که روی زمین جلوی یک فن افتاده و لباسهای سفیدش به رنگ سیاه متمایل شده، به خوبی بیانگر دشواریهای کار او و چالشهایش است. در این روزهای گرم سال، اهمیت قطعنشدن برق برای روشنماندن سیستمهای سرمایشی بیش از هر زمانی به چشم میآید. «رضا خسروی» سالهاست که در نیروگاه رامین اهواز مشغول کار است و روزهای سخت و دشوار زیادی را پشت سرگذاشته و عملیاتهای پیچیده زیادی را انجام داده تا خوزستان و بخشهایی از کشور با مشکل خاموشی و از دست رفتن برق مواجه نشود. بهتازگی عکسی از این مهندس و یکی از همکارهایش در شبکههای اجتماعی پربازدید شده که تمجید کاربران را در پی داشته است. به همین بهانه و در پرونده امروز زندگی سلام به سراغ او رفتیم تا برای ما از پشتپرده این تصاویر بگوید و آنچه بر او قبل از ثبت این عکسها گذشته.
17 سال است در نیروگاه کار میکنم
«رضا خسروی هستم. 37 سالهام و 17 سال است که در نیروگاه کار میکنم. در حال حاضر مسئول توربین هستم.» او بعد از معرفی کوتاه خودش درباره زمان ثبت این عکس میگوید: «عکسهایی که بهتازگی در فضای مجازی منتشر و پربازدید شده، مربوط به سوم تیر است که البته آن عمیات تا بامداد 4 تیر طول کشید. اما ویدئوهایی که بعد از آن منتشر شد، مربوط به هفتهها و ماهها قبل از آن است و جدید نیست. آن ویدئوهایی که منتشر و در فضای مجازی پربازدید شد، نشان میدهد که چه اتفاقاتی افتاده که من و همکارانم در عکسها به آن حال و روز افتادیم.»
ساعت 9صبح به ما اخطار نشتی دادند
از «خسروی» میپرسم که آن روز دقیقا چه اتفاقی افتاد که میگوید: «در نیروگاه، رژیمی داریم به نام آب و بخار. این رژیم از نظر شاخصهای شیمیایی بسیار سختگیرانه و دقیق است که توسط شیمی نیروگاه کنترل میشود و اگر از یک حدی به هر دلیلی تخطی کند، به بهرهبردار نیروگاه یعنی ما اطلاع داده میشود. یعنی به ما میگویند که این شاخصها به هر دلیلی که شما باید پیدا کنید، از حد مجاز بیشتر شده است. هر چقدر که این شاخص ها بیشتر از حد مجاز تجاوز کرده باشد، میزان آسیبی که به توربین وارد خواهد شد، بیشتر خواهد بود. ساعت ۹ صبح بود که به ما اخطار داده شد که کندانسور توربین نیروگاه رامین اهواز نشتی پیدا کرده است. در یک حالت طبیعی مطابق پروتکل، باید ابتدا فعالیت نیروگاه متوقف و پس از سرد شدن محیط نیروگاه که حداقل ۲ روز زمان میبرد، عملیات تعمیرات از سر گرفته شود اما شبکه کشور به ویژه منطقه جنوب تاب توقف حداقل ۲ روزه نیروگاه را نداشت. در ضمن، خارج شدن این نیروگاه از مدار باعث خاموشی بخش عظیمی از خوزستان از جمله اهواز در گرمترین روزهای سال میشد. بنابراین تصمیم گرفتیم در حالت آماده به کار نیروگاه، نشتی را پیدا کنیم و عملیات تعمیرات را انجام دهیم.»
مجبور شدیم در حالت فعال نیروگاه، خطا را بیابیم
«اتفاقی که در تابستانها میافتد، این است که فشار شبکه روی نیروگاههای بخاری خیلی بیشتر میشود. در تابستان وقتی از فصل بارش گذشتیم و ماههای خشک سال شروع میشود، وظیفه تامین برق شبکه کشور در ایران بهعهده نیروگاههای بخاری مثل رامین اهواز، نکا، بعثت و ... است.» مسئول توربین نیروگاه رامین اهواز ادامه میدهد: «نیروگاههای برقآبی کشور ترجیحا برای اینکه تراز سد پایین نیاید و آب پشت سد تخلیه نشود و برای کشاورزی و مصارف خانگی ذخیره بماند، تا جایی که امکان دارد وارد مدار نمیکنند مگر این که زمانهای اوج مصرف به سراغشان بروند. البته نیروگاههای برقآبی سریع وارد مدار و سریع هم خارج میشوند ولی نیروگاهی مثل رامین اگر بخواهد از صفر شروع و آغاز به کار کند، حداقل 12 ساعت طول میکشد تا به شبکه وصل شود. نیروگاههای برقآبی درنهایت در 30 دقیقه به شبکه وصل میشود. این روزها بار روی نیروگاههای بخاری خیلی زیاد است و اجازه خروج واحد را به این راحتیها نمیدهند که شما طبق دستورالعمل، راحت خطا و نشتی را پیدا کنید و دوباره اقدام به راهاندازی نیروگاه بکنید و به شبکه وصل شوید. بنابراین مجبوریم راهی را انتخاب کنیم که بسیار سخت است اما چارهای دیگر نیست. بنابراین بهاصطلاح باید زیر بار بگردیم، اشکال را برطرف کنیم تا مشکلی برای برق کشور پیش نیاید. همینجا باید اشاره کنم تعمیر نیروگاه در حالت آماده به کار زمانی دشوار میشود که بدانیم دمای محیط توربین نزدیک به ۷۰ درجه و رطوبت آن جا بالای ۹۰ درصد است.»
این عملیات 7 نفره، 18 ساعت طول کشید
«خسروی» درباره مدت زمانی که پیدا کردن اشکال و خطا در سیستم نیروگاه طول کشیده، میگوید: «زمانی که به ما اعلام شد که خطایی در سیستم نیروگاه وجود دارد، هماهنگیهای لازم بین سرپرست شیفت، سرپرست شیمی، معاونت تولید، معاونت بهرهبرداری، رئیس اداره و هر فردی که مسئولیتی در این حوزه دارد، انجام شد. وقتی چنین عملیاتهایی شروع میشود. بعضی اوقات 2 ساعت طول میکشد، بعضی اوقات 4 یا 6 ساعت و گاهی هم بیشتر. از ساعت 7صبح وارد نیروگاه شدیم، مقدمات کار فراهم شد تا ساعت 9فرایند کار آغاز شد. راستش فکر میکردیم ساعت 12ظهر کار تمام است، اما این عملیات به قدری زمان برد که یک دفعه دیدیم ساعت 3بامداد است؛ بنابراین تقریبا 18 ساعت، زمان برد. فقط این را هم بگویم که در این عملیات ما 7 نفر بودیم ولی فقط عکس من و محمد امیری در فضایمجازی دیده شد. بقیه همکارانم یعنی محسن رئیسیپور، مصطفی کرمی فرار، مرتضی خزائینیا، محمد امیری، علی منصوری، عبدا... عطایی و من در آن روز که عملیاتش 18ساعت طول کشید، حضور داشتند.»
نشتی را باید از بین 20هزار لوله پیدا میکردیم
از او میپرسم که آن پایین دقیقا چه چیزی انتظار آنها را میکشیده که میگوید: «وقتی میرویم آن پایین، بخش تعمیرات هم باید همراه ما به عملیات بیاید و مشارکت کند. آن ها باید برخی دریچهها را باز کنند. سپس ما وارد میشویم و شروع به بررسی سیستم میکنیم. وارد کندانسور که میشویم، فضا بسیار کم است و اصلا اکسیژن نیست، راه گردش هوا نیست، داغ و به شدت مرطوب است. یک نفر از یک سمت کندانسور و یک نفر از طرف دیگر که 9 متر فاصله دارد، وارد میشود. باید شروع کنیم به تست کردن لولهها تا محل اشکال و نشتی را پیدا کنیم. در هر قسمتی که ما وارد میشویم، تقریبا 5 هزار لوله وجود دارد. اینها را ما باید به روشهایی که توضیح آن فنی و از حوصله شما خارج است، بررسی کنیم تا لوله مشکلدار و معیوب را پیدا کنیم. کندانسور ما دو شاخه است و هر شاخه پنج هزار لوله در ورودی و 5 هزار شاخه هم در خروجی دارد؛ بنابراین در مجموع 20 هزار لوله در آنجا وجود دارد که باید بررسی شود.»
چشم، پوست، مو و دستهایمان میسوخت اما...
از «خسروی» درباره شرایط محیطی محل عملیاتشان در نزدیکی کندانسور میپرسم که اینطور توضیح میدهد: «کندانسور تقریبا 6 یا 7 متر از کف تا سقف آن فاصله دارد. آن بالا که میرویم یعنی یک یا دو متری بالای آن، زمانی که کندانسور زیر بار است، آنقدر داغ است که چشمهای آدم میسوزد و نمیتوانیم آنها را باز نگه داریم. بیشتر از پنج ثانیه هم نمیتوان در آنجا ماند و باید سریع به پایین برگردیم. این پایین آمدن هم فکر نکنید که از پله است، آن جا میله و نرده دارد و چیزهایی شبیه به آنها که باید به بدبختی یک جایی را بگیریم و بیاییم پایین. در حین فعالیت، سوزش چشمها را داریم. همچنین موهای سرمان، دستها و پوست بدنمان میسوزد اما ما با عشق کارمان را انجام میدهیم.»
سیاهی لباسم بهخاطر عملیات اسیدشویی بود
از او درباره لکههای سیاه روی لباسش میپرسم که میگوید: «معمولا سالی یک یا دو بار عملیات اسیدشویی انجام میشود که آن ماده اسیدی سبب سیاهشدن صورت و دستهایمان میشود. وقتی عملیات اسیدشویی شروع میشود، لاجرم باید سیاه شوید و آن لباسی که بر تن ماست، بعد اتمام کار دور انداخته میشود. بعد از اسیدشویی هم عملیات نشتیابی صورت میگیرد. به طور کلی، کسی نمیتواند تصور کند که فضایی که ما در آن فعالیت میکنیم، چه شکلی است اما شما در یک اتاق فلزی قرار دارید که ارتفاع آن 6متر با عرض 1.5- 2متر است بهطوری که فقط دو دریچه دارد که آدم به سختی به آن داخل و خارج میشود.»
راضی نبودیم این عکس منتشر شود
از مسئول توربین نیروگاه رامین اهواز درباره ماجرای این عکسهای پربازدید میپرسم که میگوید: «این عکسها بدون اجازه ما گرفته شده است. ما راضی نبودیم که این عکسها منتشر شود. دلیلمان هم این بود که فقط کار ما در نیروگاه سخت نیست. در این فصل هر کسی مشغول کار در نیروگاه است، واقعا شرایط خاصی دارد. سختترین کار نیروگاه، جوشکارهای نیروگاه هستند که از همه شرایط دشوارتری دارند. بهخاطر این که نسوزند، باید در این گرما کلاه بگذارند، ماسک، دستکش ضخیم و لباس دو لایه بپوشند. بعد همین فرد باید به یک فضایی برود که 60 یا 70 درجه است؛ بنابراین اولا باید خیلی سریع و با دقت زیاد کار کنند تا بتوانند زودتر از آنجا خارج شوند و دوما، چند وقت پیش خودم دیدم که بین لباسهایشان یخ میگذاشتند که نسوزند و مقدار بیشتری بتوانند طاقت بیاورند و کار کنند.» او درباره این که آن پایین لحظهای بوده که منصرف شود و با خودش بگوید که برگردیم بالا و این کار شدنی نیست، میگوید: «نه، البته این کاری که ما انجام دادیم، واقعا سخت بود. اما اگر قرار بود که منصرف شویم و برگردیم بالا که 17 سال در این کار نمیماندیم تا به مردم خدمت کنیم. معمولا سالی یک بار، چنین عملیاتهای سنگینی داریم که باید از پسشان بربیاییم.»
منشن پیجم را بستم چون دنبال جذب فالوئر نبودم
از او درباره واکنشهای مردم به این فداکاری و اقدام تحسین برانگیزشان میپرسم که میگوید: «بچههای روابط عمومی نیروگاه میدانند که من دوست ندارم عکسی از من گرفته و منتشر شود. معمولا یا از پشت سرم میگیرند یا از پاهایم یا ... که صورتم دیده نشود. آن روز خسته که بودم و جلوی یک فن افتادم تا کمی باد خنک بخورم، یک عکس از من میگیرند که در فضایمجازی پربازدید شد. راستش را بخواهید، من در شبکههای اجتماعی صفحه شخصی دارم اما منشم را بستم وگرنه فکر کنم در این چند روز چند صدهزارتا فالوئر میگرفتم ولی من دوست دارم بدون حاشیه زندگی کنم و دنبال جذب فالوئر از این ماجرا نبودم. حالا قرار است به تهران بروم تا صبح روز شنبه در یک برنامه تلویزیونی حاضر شوم و عصر در یک برنامه دیگر. برای من این چیزها قشنگ نیست چون هدفم چنین چیزهایی نبوده است.»
امیدوارم این عکسها منجر به کاهش مصرف برق شود
«انتشار این عکسها بهانه خوبی است تا از مردم خواهش کنیم که مقداری در مصرف برق صرفهجویی کنند. من اصلا دوست ندارم درباره این عکس و خدمتی که وظیفهام بوده است و باید انجام میدادم، صحبت کنم اما رسالتی که بر عهده من گذاشتند و قانعم کردند که با شما صحبت کنم، این است که باید دو اتفاق بیفتد.» «خسروی» با این مقدمه میافزاید: «یکی از آنها مربوط به مردم است که شرایط سخت ما را ببیند و قدمی برای مدیریت مصرف برق بردارند به خصوص در تابستان که مشکل داریم. اتقاق بعدی از سمت وزاتخانه، سازمان برنامهوبودجه و ... برای تزریق منابع مالی به نیروگاههاست که به شدت مشکل دارند. امیدوارم با پربازدید شدن این عکسها، مردم و مسئولان بهتر و بیشتر ببینند که برای تولید برق چه زحماتی کشیده میشود و البته هفتههای آینده مشخص میشود که این تصاویر اثرگذاری داشته است یا نه.