یکی از جالب ترین شیوه های تصمیم گیری که پدر تفکر خلاق جهان آن را معرفی کرده است
تعداد بازدید : 75
حل مسئله با گذاشتن 6کلاه روی سر!
ترجمه
مترجم : سید علیرضا غزنینی هاشمی
همه ما فارغ از جنس، سن و میزان تحصیلات در زندگی با مشکلاتی مواجه می شویم. اگر در این مواقع، بتوانیم بهترین راه حل را پیدا کنیم، گام بزرگی در زندگی برداشته ایم و گرنه احتمالا با شکست مواجه خواهیم شد. تکنیک شش کلاه تفکر، یک شیوه خلاقانه است که فکر کردن را منعطف و به ما کمک می کند برای حل مسائل و تصمیم گیری درباره مشکلات راه حل های چند بعدی پیدا کنیم.
مخترع این روش
قبل از آشنایی با این روش، جالب است که با خالق آن بیشتر آشنا شوید. «ادوارد دی بوانو»، محقق حوزه خلاقیت، روان شناس و پزشک است. بیشتر روان شناسان دنیا، وی را پدر تفکر خلاق جهان نامیده اند. او معتقد است خلاقیت قابل یادگیری است و اساسا می تواند به همه آموخته شود اما باید اراده ای برای انجام این کار و یادگیری آن وجود داشته باشد.
مزایای این روش تفکر
اگر توانایی ارائه و بررسی دیدگاه های مختلف درباره هر مسئله ای را دارید پس به راحتی و خلاقانه می توانید سوالات و مشکلات را حل کنید و پاسخ دهید. روش حل مسئله و تصمیم گیری «ادوارد دی بوانو» یا همان «شش کلاه تفکر»، یک نوع روش تفکر در قالب های مختلف نقشی است. با این روش، می توان با در نظر گرفتن دیدگاه های مختلف، بر الگوهای عادات فکری که باعث می شود مسائل را از زاویه عادت و تجربیات ذهنی قبلی خود حل کنیم، غلبه و دیدگاه های جدید تولید کرد، به طوری که می توان ایده های مختلف، جالب و غیر معمول برای حل هر مسئله ای داشت.
تعریف روش 6کلاه تفکر
در این روش و همان طور که از نامش پیداست، شش گام برای حل مسئله با کلاه های مثبت نگری، واقعیت نگری، احساسی، منفی نگری، تفکر خلاق و جمع بندی مطرح می شود. با قرار دادن نمادین این کلاه ها بر سر، می توان هر مشکل یا سوالی را از دیدگاه های مربوط بررسی کرد. با در نظر گرفتن و بازی کردن از طریق این دیدگاه های مختلف، راه حل های متفاوتی را برای حل مشکلات یا ایده ها می توان یافت. روش شش کلاه، توانایی تفکر انعطاف پذیر را تقویت می کند و این روش را می توان به راحتی آموخت یا به دیگران آموزش داد. حالا اگر شما هم تصمیم به یاد گرفتن این روش دارید، باید شش کلاه بر سرتان بگذارید و در پایان هر مرحله، یک خط به عنوان جمع بندی روی کاغذ بنویسید.
1- کلاه سفید (بررسی بدون ارزیابی)
این کلاه برای جمع آوری اطلاعات بدون ارزیابی آن است. با قرار دادن کلاه سفید روی سرتان، سعی کنید از تمام تعصبات یا احساسات، خود را آزاد کنید. نگران نباشید چراکه قرار نیست احساسات خود را سرکوب کنید یا به آن ها بی توجه باشید زیرا با کلاه های مختلف دیگر، می توانید احساسات خود را نیز دریابید. هنگامی که کلاه سفید را بر سر می گذارید، فقط نمایی کلی از داده ها و اطلاعات را جمع آوری می کنید. (کاملا منطقی و مستقل از نظرات شخصی). همیشه به یاد داشته باشید کلاه سفید را باید در ابتدا و شروع حل یک مسئله بر سر قرار داد.
2- کلاه قرمز (تمرکز بر احساسات)
در مقابل کلاه سفید، کلاه قرمز قرار دارد. با قرار دادن این کلاه بر سرتان، می توانید تمامی احساسات تان را آزاد کنید. به یاد داشته باشید با قرار دادن این کلاه تمامی احساسات مثبت و منفی مانند احساس ترس، شادی، شک، امید، نا امیدی و... قابل بررسی است. بر عکس کلاه سفید که درباره مسائل به طور منطقی فکر می کنید، با این کلاه، منطق را کنار بگذارید و فقط از احساسات تان سخن بگویید. لازم نیست برای احساسات تان، خود را توجیه کنید یا دلیلی بیاورید فقط بیان احساس کفایت می کند.
3- کلاه سیاه (تفکر انتقادی)
کلاه سیاه برای یافتن جنبه های عینی منفی کار است که شامل نگرانی، شک و تردید، خطرات و موارد مشابه می شود. در این قسمت فقط واقعیات و نگرانی های عینی خود را مطرح کنید نه احساسات منفی و شخصی. تمام جنبه ها و احتمال های منفی تصمیم و کارتان را بررسی کنید و آن را مورد انتقاد قرار دهید.
4- کلاه زرد (تفکر خوش بینانه)
کلاه زرد، مخالف کلاه سیاه است. هنگامی که کلاه زرد را بر سر می گذارید، وظیفه پیدا کردن شانس ها یا مزایا را دارید. با این کلاه درباره تمامی جنبه های مثبت یک موضوع تفکر می کنید. باز هم احساسات را نباید در این مرحله دخالت داد. با قرار دادن این کلاه بر سر، باید تمامی جنبه های مثبت یک مشکل را بررسی کنید و به خودتان امید بدهید.
5- کلاه سبز (در پی ایده های جدید)
این کلاه برای رشد خلاقیت و یافتن ایده های جدید است. کلاه سبز فرد را قادر می سازد فراتر از آن چه قبلا انجام داده یا برنامه ریزی شده فکر کند. هنگامی که این کلاه را بر سر می گذارید، می توانید از تکنیک های خلاقیت استفاده کنید. کلاه سبز می تواند هر چیزی را که منجر به ایده ها و رویکردهای جدید می شود، بدون توجه به این که چقدر این ایده ها دیوانه وار و غیرمنطقی است، شکل دهد. نکته مهم این است، زمانی که کلاه سبز بر سر دارید، از دادن نظرات انتقادی اجتناب کنید چراکه این اتفاق مربوط به کلاه سیاه بود.
6- کلاه آبی (جمع بندی)
کلاه آبی در واقع کنترل و سامان دهی کل فرایند تفکر به شیوه شش کلاه را بر عهده دارد. کلاه آبی به طور خلاصه در انتهای فرایند تفکر بر سر قرار می گیرد و با این کلاه، دیدی کلی به نظرات و ایده های کلاه های دیگر خواهیم داشت. شما با گذاشتن این کلاه، باید تک خط های نوشته شده بعد از گذاشتن هر کلاه روی سرتان را جمع بندی کنید و تصمیم نهایی را بگیرید.
منبع: سایت های آلمانی ideenfindung.de و erwachsenenbildung.at