ناصر رعیت نواز- «میدونم که رسم نیست دختر از پسر خواستگاری کنه اما من می خوام پسرتون رو برای دخترم خواستگاری کنم! دخترم پسرتون رو دوست داره و می دونم که با هم خوشبخت می شن. دخترم رعنا 25 سالشه و پرستاری می خونه. میدونم پسرتون رو خیلی دوست دارید؛ من هم چون دخترم رو خیلی دوست دارم، نمیخوام هر کسی دامادم بشه. لازم نیست الان جواب بدید. با پسرتون صحبت کنید. ممکنه اون هم به رعنا علاقمند باشه!» شاید با خواندن این جملات، شگفت زده شوید؛ چون احتمالا همه این نکته را شنیده اید که «زن مظهر ناز است و مرد اهل نیاز»، «زن مظهر حیا و پذیرای عشق است و مرد، جلوه تمنا و طلب و اعلام عشق». منتها علیرغم همه این ها، گاهی می بینیم و می شنویم که یک خانم با ترفندهای مختلفی از مرد موردعلاقه اش خواستگاری کرده و همین بهانه ای می شود برای بلند شدن زمزمه مخالفان و موافقان خواستگاری دختران از پسران، نمونه معروفش هم همان ماجرای خواستگاری یک دختر خانم از محمدرضا گلزار.
نظر شما چیست؟ شما فکر می کنید خواستگاری یک دختر از یک پسر، کار معقول و درستی است؟ در پرونده امروز «زندگیسلام» به دنبال پاسخ این سوال هستیم. با ما همراه باشید.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
بد نیست بدانید برعکس بیشتر نقاط دنیا، در برخی کشورها رسم بر این است که مردها در خانه منتظر می نشینند تا دختر رویاهایشان سوار بر اسب سفید به خواستگاری شان برود.
مراکش؛ برابری در حق انتخاب
«مراکش» یا مغرب، کشوری مسلمان نشین است که در شمال غربی آفریقا واقع شده و بیشتر جمعیت آن را زنان تشکیل میدهند. زنان مراکشی بسیار صبور و پرکارند و خودشان، مرد آینده زندگی شان را انتخاب میکنند. دخترها در مراکش به دیدار مادرِ پسر مورد نظرشان می روند و از ویژگیهای خود اعم از خانهداری، دستپخت و مهارتهای زندگی تعریف میکنند. زنها در مراکش بر این باورند که آنها هم حق دارند فرد مورد علاقه خود را انتخاب کنند.
چین؛ زنسالاری در زندگی
در قبیله هایی در چین، زنان و دختران حاکمان اصلی محسوب میشوند و روسای قبیله تنها از میان زنان انتخاب میشوند. در این قبیله زنان حرف اول و آخر را در انتخاب همسر میزنند و مردان پس از ازدواج، در خانه زنان زندگی میکنند.
اوکراین؛ عدم تعادل جمعیت
بیشتر شهرهای دنیا دارای جمعیت متعادلی از زنان و مردان هستند؛ اما در شهر «لویو» در غرب کشور اوکراین، حدود 85 درصد جمعیت را زنان تشکیل می دهند. این نابرابری جمعیت باعث شده تا دختران به خواستگاری مردان بروند.
شیکاگو؛ امتحانِ مودبانه شانس
در این ایالت، دخترها در خواستگاری کردن از پسرها سبقت گرفته اند. دوست داشتن پسر مورد نظر و شغل او از مهمترین شرایط دختران برای ازدواج است و با هدیه ای شامل یک حلقه نقره ساده، پیشنهاد ازدواج خود را مطرح می کنند. اما اگر پاسخ پسر منفی بود، باید حلقه را رد کند و روز بعد برای دلجویی از دختر، گل سرخی به او هدیه دهد.
اسکاتلند؛ یک فرصتِ تاریخی
در قرن یازدهم، «ملکه مارگارت» به دخترها اجازه داد که در صورت تمایل می توانند از پسر مورد علاقه شان، خواستگاری کنند و چون در تاریخ 29 فوریه یک سال کبیسه این اجازه صادر شد، دخترها هر 4 سال یک بار می توانند به خواستگاری پسر موردعلاقه شان بروند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
دکتر مهدی سودآوری، روان شناس/ در رابطه با مطرح شدن پیشنهاد ازدواج از سوی دختر، سطح فرهنگ پسرِ مورد نظر، خیلی مهم است. متاسفانه برخی آقایان در این شرایط اقدام به تخریب و توهین به آن دختر کرده و این عمل او را ناشی از کمبود خواستگار و فرصت ازدواج قلمداد می کنند. از سوی دیگر، برخی مردان دوست دارند برای به دست آوردن آنچه می خواهند تلاش کنند و خودشان به سختی آن را به دست بیاورند. لذا مطرح شدن پیشنهاد از سوی خانم، می تواند این حس به دست آوردن و موفقیت در مردان را ناکام بگذارد و در نتیجه ارزش زیادی برای خانم مورد نظر قائل نشوند.
اقدام برای دوری از رویابافی
ساختار وجودیِ خانم ها به این شکل است که وقتی عاشق مردی می شوند، حتی بدون وجود کمترین ارتباط یا احتمال ازدواج، شروع به خیال پردازی می کنند و خود را در رویا، همسر آن مرد تصور می کنند. در حالی که برای آقایان، خیال پردازی در مورد رابطه و آینده، معمولا پس از متعهد شدن به فرد مقابل شروع می شود. در نتیجه شاید عاقلانه باشد یک خانم اگر به مردی علاقمند است، با مطرح کردن احساسش با خانواده و بررسی شرایط طرف مقابل و در صورت لزوم بیان موضوع به طرف مقابل به شیوه ای غیر مستقیم، نظر آن مرد و خانواده اش را در مورد ازدواجِ جویا شود تا بی دلیل وارد خیال پردازی هایی که مانع از شکل گیری علاقه و ازدواج با فرد دیگری است، نشود.
حق برابرِ انتخاب؟
برخی با توجه به احتمال دریافت پاسخ منفی از پسر، معتقدند خواستگاری دختر از پسر به شخصیت دختر لطمه می زند. انسان هایی که ترس از نه شنیدن دارند و نگرانِ غرورشان هستند، با کمبود عزت نفس مواجهند. حال اگر این عزت نفس به تایید دیگران وابسته باشد، دریافت جواب منفی، خدشه به غرور فرد تلقی خواهد شد. در حالی که درستش این است که فکر کنیم: من می توانم با رعایت شرایط و ملاحظات لازم به هر فردی که مایل هستم، پیشنهاد ازدواج بدهم اما طرف مقابل هم حق مساوی و متقابل دارد که این پیشنهاد را بپذیرد یا خیر. عدم پذیرش او به معنای بد بودن یا مشکل داشتن من نیست، زیرا جواب منفی به این پیشنهاد می تواند دلایل زیادی غیر از کافی نبودنِ من داشته باشد.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
خواستگاری خانواده دختر از پسر، در فرهنگ و دین اسلام، در کل امری ناپسند تلقی نمی شود. نمونه های قرآنی و زندگی علمای بزرگی که گاهی خودشان برای دخترشان از بهترین شاگردانشان خواستگاری می کردند، نشان دهنده همین نکته است. اما نباید این نکته را مغفول گذاشت که در این خواستگاری ها، بزرگان عزت نفس خود را زیرپا نمی گذارند و با توجه به شناختی که از طرف مقابلشان دارند مبادرت به این کار می کنند.
خواستگاری حضرت خدیجه (س) از پیامبر اسلام (ص)
در کتاب درس هایی از تاریخ تحلیلی اسلام (جلد 2) آمده است که حضرت خدیجه (س) خودش، موضوع ازدواج را با «محمد امین» در میان گذاشت و به روایت «ابن هشام» مورخ مشهور، به وی گفت: «عموزاده من! به واسطه خویشاوندی که میان من و تو وجود دارد و عظمت و احترامی که در نزد قوم خود داری و امانتداری و خوی نیکو و راستگویی که در تو هست، میخواهم صریحاً به تو بگویم که مایلم به همسری تو درآیم».
ازدواج حضرت موسی (ع) و دختر حضرت شعیب (ع)
درباره چگونگی ازدواج حضرت موسی (ع) با صفورا دختر حضرت شعیب (ع)، خداوند در آیه های 22 تا 28 سوره قصص می فرماید: «شعیب گفت: من میخواهم یکی از این دو دختر خود را که مشاهده میکنی به نکاح تو در آورم...»
خواستگاری و ازدواج دختر علّامه مجلسی(ره)
در کتاب ریاض العلماء و حیاض الفضلاء به قلم عبدا... افندی هم می خوانیم: «روزی علامه مجلسی متوجه شد که شاگرد دانشمندش میل به ازدواج دارد. بعد از فراغت از تدریس به او گفت: اگر اجازه دهی دخترم را برای شما خواستگاری کنم تا از رنج تنهایی آسوده شوی.»
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
هر چند به واسطه حضور دختران جوان در دانشگاه و محل کار، تا حدودی نقش ها و ویژگی های رفتاری شان تغییر کرده، اما باز هم اصل بر این است که چون روانشناسی زن برپایه محبوبیت داشتن است و دوست دارد محبوب باشد و حمایت شود، برای همین پیش قدم شدنش برای ازدواج می تواند قبل و بعد از ازدواج عواقبی داشته باشد که با توجه به آن ها و با در نظر گرفتن ویژگی های شخصیتی خود دختر و طرف مقابل می تواند درباره تصمیمش بهتر فکر کند:
* دختر حتی اگر با واسطه و ترفندهای لازم هم نظر طرف مقابلش را جویا شود ممکن است در صورت شنیدن جواب منفی لطمه ببیند و احساس کند پیش واسطه معتمد و مطمئن خود، اعم از خانواده، دوست، فامیل، استاد دانشگاه و... هم کوچک شده! هر چند اگر وسطه نیتش خیر باشد نباید چنین حسی را به دختر منتقل کند.
* نمی توان ظرفیت همه مردان را در مواجهه با این موضوع قبل و بعد از ماجرا یکسان دانست. بسیاری از مردان قبل از ازدواج حس خوبی به این که اول انتخاب شوند ندارند و ترجیح می دهند انتخاب کنند. حتی گاهی ممکن است فرد در وهله اول حس بدی نداشته باشد اما بعد از ازدواج با کمی چالش در زندگی، احساس بدی پیدا کند یا حتی از این موضوع که طرح کننده ازدواج دختر بوده به عنوان حربه ای برای سرکوفت زدن استفاده کند.
* از طرفی نمی توان این موضوع را نادیده گرفت که بسیاری از خانواده هایی که دختر دارند ترجیح می دهند همسر آینده دخترشان و خانواده اش را بشناسند تا با اطمینان خاطر بهتر و بیشتری جگرگوشه شان را به خانه بخت بفرستند؛ پس ترجیح می دهند با در نظر گرفتن شرایط و رضایت دختر طرف مقابل را انتخاب کنند و نظرش را جویا شوند، چرا که ازدواج موفق آنقدر اهمیت دارد که یک خانواده خودش را درگیر نگاه های بعضاً غلط جامعه نکند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
برای اینکه بدانیم نظر فقه درباره این نوع خواستگاری چیست، پاسخ چهار تن از مراجع تقلید را به این سوال که آیا خواستگاری دختر از پسر، اشکال شرعی دارد می خوانید.
حضرت آیت ا...العظمی خامنهای: در صورتی که مستلزم مفسده نبوده و خوف مفسده و گناه هم در میان نباشد، فی نفسه اشکالی ندارد.
حضرت آیت ا... العظمی مکارم شیرازی: خواستگاری رفتن دخترها اگر با واسطه باشد، اشکال ندارد. لازم است بیشتر از این ها به خداوند اطمینان و حسن ظن داشته باشید. مشکل ترین کارها به اراده حقتعالی حل می شود.
حضرت آیت ا... العظمی نوری همدانی: خیر، اشکالی ندارد.
حضرت آیت ا... العظمی شاهرودی: چنانچه موجب گناه نشود اشکال ندارد.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
دکتر فائزه عظیمزادهاردبیلی، عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق (ع) / ازدواج یکی از مهم ترین انتخاب های زندگی است و خدای مهربان در قالب یک امر ارشادی، در آیه شریفه 32 سوره نور می فرماید: «مردان و زنان را به ازدواجِ هم درآورید». تجربه نشان داده ازدواج های سنتی در ایران از ثبات و ماندگاری بیشتری برخوردار بودند و هستند. شاید چون شناخت طرفین از هم، از طریق واسطه ها و خانواده ها شکل می گرفت. در حالی که آمارهای طلاق نشان از این دارد که ازدواج هایی که با آشنایی های دونفره شکل گرفته، از ثبات کافی برخوردار نیست. اگر دختری از پسری خوشش آمد و واسطهای برای ابراز و بیان این علاقه پیدا نکرد، به لحاظ شرعی و فقهی هیچ مانعی برای ابراز این محبت وجود ندارد و دختر خانم با رعایت موازین شرعی می تواند درخواستش را به پسر موردنظر اعلام کند. برعکس آنچه قبلا فکر می کردید باید بدانیم که اگر حق طلاق به مرد تعلق دارد، حق نکاح متعلق به زن است یعنی همانطوری که در انشای خطبه عقد آمده است ایجاب کننده زن است و قبول کننده مرد؛ یعنی حق زن است که یک مرد را به عقد خود درآورد و مرد فقط قبول کننده است. منتها رسم خواستگاری مرد از زن، به این خاطر است که حیا، عفت و شئونات زن خدشه دار نشود و در شرایطی که دختری به پسری علاقمند است، بهتر است برای حفظ شان و منزلت فردی و اجتماعی اش از طریق یک فرد امین، معتمد و مدبر برای علاقه اش قدمی بردارد. دلیل پسندیده بودنِ جایگاه واسطهگری ازدواج در دین و فرهنگ مان هم این است که نکاح با رعایت تمامی چارچوب های عقلی و عرفی و حفظ شئونات مرد و زن همراه باشد.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
برآیند کلی نظر بیشتر آدم های جامعه ما، زن و مرد و پیر و جوان و روانشناس و کارشناس مذهبی و جامعه شناس درباره خواستگاری دختر از پسر، این است که با توجه به آموزه های فرهنگی مان، در صورتی که دختری به پسری برای ازدواج علاقمند است و با بررسی هایی که انجام داده، به این نتیجه رسیده که این مرد می تواند همسر مناسبی برایش باشد، از یک واسطه عاقل و رازدار کمک بگیرد. منتها واسطه قرار نیست برود به آقا بگوید: «فلان خانم به تو علاقمند است و نظرت درباره ازدواج با او چیست»؟ بلکه واسطه وظیفه دارد با ظرافت و زیرکی، از جانب خودش و نه از طرف دخترخانم، پسر را متوجه شایستگی های دختر بکند و از طرف خودش، دخترخانم را برای ازدواج به پسر پیشنهاد بدهد. یک وساطتِ عاقلانه که نه شان و جایگاه دختر را خدشه دار می کند و نه پسر را در معذوریت و رودربایستی قرار می دهد و در عین حال، برای هر دو طرف، شانس و فرصتی برای یک تغییر خوب در زندگی فراهم می کند. به همین سادگی.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
برای این که بدانیم مردمِ جامعه و زنان و مردانِ دور و برمان، چه حس و نگاهی درباره خواستگاری یک دختر از یک پسر دارند، طی گفتوگوهای کوتاهی، نظر تعدادی از آن ها را جویا شدیم. پسرها معمولا در پاسخ به این پرسش که: «با خواستگاری دختر از پسر موافقید یا مخالف»؟، شروع به شرح حس و حالشان می کردند، در حالی که دختر خانم ها پاسخشان قطعی بود: «به خواستگاری می روم. به خواستگاری نمی روم»! نظرات و دلایل را بخوانید.
ارغوان، 25 ساله، کارشناس میکروبیولوژی: «من به هیچ وجه از هیچ مردی خواستگاری نمی کنم. به این دلیل که وقتی تب عاشقی فروکش کرد، حس اعتماد شوهر از بین می رود و احتمال سرزنش ها و سرکوفت های مرد زیاد می شود.»
لیلا، 27 ساله، مدیر کافی نت: «بدون هیچ تردیدی، جوابم مثبت است. چون فکر می کنم آدم ها فقط یک بار در زندگی، عاشق می شوند و در این صورت، باید تلاش کنند شانس زندگی مشترک با طرفشان را از دست ندهند. ولی با توجه به اینکه خانواده ام مخالف خواستگاری من خواهند بود، تمام تلاشم را برای قانع کردن و جلب رضایت شان می کنم.»
مصطفی 23 ساله، دانشجو: «حس خوبی نخواهم داشت و به درخواست ازدواج یک خانم، جواب مثبت نمی دهم. چون تصور می کنم خواستگاری کار مردهاست و زنی که درخواست می کند، از شان و جایگاه خود کوتاه آمده و من نمی توانم این موضوع را بپذیرم.»
نوید، 28 ساله، مترجم زبان: «اگر روزی دختری از من خواستگاری کند، حس خوبی خواهم داشت و شجاعت و جسارت آن دختر را تحسین می کنم و طرز تفکرش برایم بسیار قابل احترام است و اگر هم کفــو باشیم، حتما با او ازدواج می کنم.»
مجید، 30 ساله، کارمند: «من با این موضوع نه مخالفم و نه موافق. به نظرم افراد با توجه به دوره ای که در آن زندگی می کنند، می توانند تغییر کنند. در حال حاضر این رسم هنوز مورد قبول جامعه نیست و کار عجیبی است؛ پس من هم ترجیح می دهم به این نوع رفتار جواب منفی بدهم. اگر این اتفاق روزی در جامعه عادی شود، من هم با توجه به عرفِ جامعه عمل می کنم.»
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.