سفر کاغذی به سوئیس ایران
آشنایی با «ارتفاعات برفچال» در مینودشت استان گلستان که بسیار بکر، سرسبز، دارای چشمههای فراوان، گیاهان دارویی و ... است و فصل بهار در رویاییترین حالت ممکن قرار دارد؛ به همراه گفتوگو با یک راهنمای تور این خطه
مجید حسین زاده | روزنامهنگار- وقتی برای اولین بار تصاویر این منطقه بکر و زیبا را میبینید، امکان ندارد که ذهنتان به سمت مناطق گردشگری داخل کشورمان برود. بی دلیل نیست که «ارتفاعات برفچال» در شهرستان مینودشت استان گلستان به سوئیس ایران معروف شده است. عکسهای این منطقه دقیقا شبیه همان عکسهایی است که در رسانهها از کوههای آلپ و طبیعت سوئیس دیدهایم و در ذهنمان ماندگار شده است. ارتفاعات برفچال از مناطق بکر و زیبای طبیعی شهرستان مینودشت استان گلستان و روستای دهچناشک است که به علت پوشش گیاهی خاصاش هوای بینظیری در فصل بهار دارد. دهچناشک روستایی کوهستانی از توابع بخش مرکزی شهرستان مینودشت است که در فاصله ۱۳۰ کیلومتری شهر گرگان در مرکز استان گلستان واقع شده است. برای توصیف این منطقه بکر که اطلاعات زیادی از آن در اینترنت موجود نیست، به سراغ «اردشیر شفیعپور» راهنمای تور سفر به این خطه رفتیم تا برای ما از دیدنیها و مشخصات «ارتفاعات برفچال» بگوید. همچنین از او خواستیم که طبیعت و فضای آنجا را برای ما توصیف کند تا در پرونده امروز زندگیسلام، سفری کاغذی به این منطقه بکر با جاذبههای طبیعی دیدنی و خاص داشته باشیم. شما هم با ما همراه شوید.
تاریخچه برفچال گلستان
برفچال گلستان قدمتی تاریخی دارد و از گذشتههای دور مورد توجه مردم منطقه بوده است. در گذشته، مردم از برفچال گلستان برای تامین آب آشامیدنی و کشاورزی استفاده میکردند. همچنین، از برفچال برای ذخیره آب در فصل تابستان استفاده میکردند. در سال ۱۳۸۸، برفچال گلستان به عنوان یک اثر طبیعی ملی ثبت شد. این امر به حفاظت از برفچال و حفظ آن برای آیندگان کمک زیادی خواهد کرد. این برفچال در دامنه کوههای البرز واقع شده است و مساحتی حدود ۳۰ هکتار دارد. پوشش گیاهی این منطقه عبارت است از علفی، درختچهای و درختی و پوشش جانوری هم شامل پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان و حشرات است.
رسیدن به برفچال با پیادهروی آفرود، تراکتور و ...
اولین سوالم از راهنمای تور سفر به ارتفاعات برفچال این است که این منطقه دقیقا کجاست و چطور میتوان به آنجا رسید که این طور توضیح میدهد: «برای رسیدن به برفچال و تماشای مناظر طبیعی آن، باید به استان گلستان و شهرستان مینودشت سفر کرد. از مینودشت به سمت تنگه «چِهلچای» مسافتی حدود 30 کیلومتر را باید پیمود تا به روستای «ده چناشک» برسید. از این روستا تا ارتفاعات برفچال یا باید به صورت پیاده بروید که حدود 2 ساعت راه است یا باید با ماشین آفرود، خودتان را به آنجا برسانید. امکان رفتن با خودروهای معمولی به آن جا وجود ندارد. اگر هم تعدادتان زیاد است، میتوانید ماشینهای بزرگ مثل نیسان یا تراکتور از اهالی روستا کرایه کنید و به کمک این خودروها تا منطقه برفچال بالا بروید و از طبیعت آنجا که خاطرات فراموشنشدنی در ذهنتان رقم خواهد زد، بازدید کنید».
برفچال حس قدمزدن در سوئیس را برایتان تداعی میکند
از این طبیعتگرد که عاشق سفر است و تا امروز از جاذبه های دیدنی بسیاری بازدید و عکاسی کرده است، میپرسم که آیا واقعا لقب سوئیس ایران برازنده ارتفاعات برفچال هست یا نه که می گوید: «طبیعت این خطه به گونهای است که اطراف آنجا کوه، جنگل و آبگیرهایی دارد که بسیار شبیه دریاچه هستند. اینها یک زیبایی خاصی به منطقه داده است و یک سرسبزی خاصی در فصل بهار دارد. به همین دلیل، افرادی که به این جا میآیند و طبیعت آن را میبینند، به یاد عکسهایی میافتند که از طبیعت سوئیس در فضایمجازی یا شبکههای اجتماعی و رسانهها دیدهاند. به همین خاطر هم به سوئیس ایران معروف شده است چون مناظر و حس قدمزدن در طبیعت سوئیس را برای شما تداعی میکند و انصافا هم برازنده آن است».
از چرای گوسفندان تا کوهها و چشمههای جوشان
از این راهنمای تور سفر به ارتفاعات برفچال میخواهم که کمی بیشتر، طبیعت و جاذبههای دیدنی آن جا را برایم توصیف کند و بگوید که دقیقا در آن جا شاهد چه چیزهایی خواهیم بود که میگوید: «یکی از صحنههایی که شما در برفچال میبینید، چرای گلههای گوسفند در طبیعت آنجاست. همچنین آبگیرهای فراوان و فصلی زیادی در برفچال میبینید که احساس آرامش عجیبی به شما دست خواهد داد. چشمههای جوشان و چشمه برفچال هم خیلی معروف است. حتی از آب این چشمه یک کارخانه در روستای «ده چناشک» احداث شده که آب معدنی را بسته بندی می کند و در اختیار مردم قرار میدهد. کوههایی هم در اطراف برفچال هستند و یکی از معروفترینهایش قله نمدار است که خیلی از کوهنوردها برای صعود از این قله به ارتفاعات برفچال میآیند».
تجربه قدمزدن در کنار ابرها
«شفیعپور» که تصاویر طبیعتگردیهایش را در پیج شخصیاش منتشر میکند، درباره عکاسی در ارتفاعات برفچال میگوید: «برای عکاسی هم برفچال به خاطر سرسبزی، درختهای سر به فلک کشیده، چشمههای فراوان و ... یک مکان رویایی به حساب میآید که توجه هر گردشگری را به خودش جلب میکند. اگر شما زمانی که به آنجا میروید، آسمان ابرهای زیادی داشته باشد و هوا ابری باشد، چون ارتفاع 2500 متری از سطح دریا دارد، شما یک جورهایی خودتان را در کنار ابرها میبینید و لحظات فراموشنشدنی را سپری خواهید کرد. عکاسی از این لحظات هم، تصاویر کمیابی را در آلبوم عکس افراد ماندگار خواهد کرد».
مواجهه رویایی با دشت بابونههای سفید
برفچال مینودشت دارای پوشش گیاهی متنوعی است. این طبیعتگرد در این باره میگوید: «باتوجه به آب و هوای این منطقه و پوشش گیاهی خاصی که دارد، یک سری گیاه دارویی در اینجا رشد میکند که از آن جمله میتوان به گزنه اشاره کرد. پوشش گیاهی برفچال مینودشت متشکل از گونههای مختلفی از گیاهان علفی، درختچهای و درختی است. برخی از گونههای گیاهان علفی این منطقه عبارتند از گون، گزنه، شبدر، خارشتر و ...؛ گیاهان درختچهای مثل زالزالک، ارس و ... و گیاهان درختی هم مثل بلوط، ممرز و ... . همچنین اگر در فصل مناسب به برفچال سفر کنید با دشت بابونههای سفید مواجه میشوید که بسیار زیباست».
زیبایی صدچندان برفچال در فصل بهار
از این راهنمای تور میپرسم که بهترین فصل سفر به این منطقه کدام است و آیا جایی برای اقامت هم دارد یا نه که میگوید: «بدون شک و هیچ حرفوحدیثی، فصل بهار بهترین زمان برای سفر به اینجاست چون ارتفاعات در زیباترین شکل ممکن قرار دارند البته برفچال، پاییز زیبایی هم دارد اما به علت سرد بودن هوا، در آن زمان بیشتر کوهنوردها میآیند تا عکاسها و مردم عادی و طبیعتگردها. از رفتن به برفچال در فصل زمستان خودداری کنید چراکه در فصل زمستان، برفچال گلستان پوشیده از برف و یخ است و دسترسی به آن دشوار است. درباره اقامتگاههای برفچال باید بگویم که همان بومگردیهای نزدیک در خود روستای «ده چناشک»، جا برای استراحت دارند که میتوانید شب را در آنجا سپری و از غذاهای محلی این روستا هم میل کنید.»
بافت سنتی زیبا با قدمتی چند صدساله
«شفیعپور» درباره بافت سنتی این روستا هم میگوید: «درباره بافت سنتی روستا باید اشاره کنم که خانههای قدیمی دارد که با کاهگل و چوب درست شده و شبیه اقامتگاههایی است که در شمال با چوب ساخته شده است. همچنین خانههای گلی دو طبقه دارد که زیباست و یکی از مناظر مورد علاقه عکاسها برای ثبت تصاویر خاص است. به طور کلی، بافت سنتی و پیچیده آن به لحاظ میراث فرهنگی یکی از بافتهای روستایی ممتاز در استان گلستان است که قدمتی چند صدساله دارد. منطقه بکر و کم نظیر این روستا با مزارع گندم، برنج، گل گاوزبان و زعفران احاطه شده و به لحاظ بصری چشم اندازی بی نظیر خلق کرده است.»
بیشتر اهالی این منطقه دامدار هستند
از او میپرسم که آیا این منطقه سکنه هم دارد که میگوید: «روستای «ده چناشک» حدود هزار نفر سکنه دارد. شغل بیشترشان دامداری است و بعضیها هم باغداری و کشاورزی. اگر بخواهم از محصولاتشان به شما بگویم در فصل تابستان شامل صیفیجات به خصوص خیار، سیب، فندق و گلابی است. گندم و جو هم میکارند.»
2 نفر فقط بهخاطر شیر گوسفند به این جا آمدند!
او یک خاطره جالب هم از حضور در این ارتفاعات میگوید: «یک بار داشتم برای عکاسی از ارتفاعات برفچال بالا میرفتم که دیدم 2 نفر از یکی از شهرهای اطراف مینودشت، پشت سر من دارند بالا میآیند. از آنها پرسیدم که شما کجا میروید؟ گفتند که میخواهیم ارتفاعات برفچال را ببینیم. من دیدم که تجهیزاتی ندارند و چیزی همراهشان نیست. گفتم راستش را بگویید، شما که تجهیزات ندارید، برای چه به آنجا میآیید؟ گفتند میآییم که از آن جا شیر بگیریم، شیر گوسفند. به آنها گفتم که مگر در خود روستا شیر گوسفند پیدا نمیشد که میخواهید این همه مسیر را طی و حدود 2 ساعت پیادهروی کنید تا از ارتفاعات آن جا شیر بگیرید؟ گفتند نه، آن شیر فرق دارد! برای من باعث تعجب شد که آخر شیر روستا با آن جا چه فرقی دارد؟ بعد از چند دقیقه که به ارتفاعات رسیدیم، آنها از چندتا گلهدار شیر گوسفند گرفتند و برگشتند. آنجا بود که من متوجه شدم شیر گوسفندهای این منطقه با توجه به پوشش گیاهی که دارد، بسیار پرچرب است و کیفیت و طعم آن با شیرهای دیگر متفاوت است. بعدا هم که خودم امتحان کردم، به این موضوع واقف شدم».
لطفا بگذارید برفچال بکر بماند
این راهنمای تور ارتفاعات برفچال در پایان یک خواهش هم از گردشگرهایی دارد که به این منطقه سفر میکنند و میگوید: «یک خواهش هم از گردشگرهایی که به این منطقه در فصل بهار میآیند، دارم که تلاش کنند تا این خطه همینطور بکر باقی بماند. نریختن آشغال، روشننکردن آتش در جاهایی که قبلا آتش روشن نشده، آسیب نزدن به درختان و ... مهم است تا ارتفاعات برفچال همچنان زیبا بماند. خواهشم این است که حواسمان باشد تا به طبیعت این منطقه آسیبی وارد نشود تا آیندگان هم امکان استفاده از آن را داشته باشند.»