آقا محمدرضا تیزبین و یاسمین خانم پرانرژی
آنچه در نقاشیهای آقا محمدرضا 5 ساله و یاسمین خانم 8 ساله نمیبینید
نویسنده : دکتر فریده ناصری | روانشناس بالینی
یک نقاشی ساده میتواند نگاهی اجمالی به جهان بینی کودک، نقش او در خانواده و روابطش با دیگر اعضای خانواده و البته اعتماد به نفس او داشته باشد. نقاشی همچنین میتواند میزان استحکام خانواده را نشان دهد که بسیار مهم است. کودکان ابزار نقاشی را به طور تصادفی انتخاب نمیکنند، این انتخاب خلق و خوی شخصیتی آنها را نشان میدهد. تحلیل دو نقاشی را در ادامه بخوانید، شاید بعضی آیتمهایش شبیه نقاشیهای فرزند شما باشد. هرچند روان کاوی یک نقاشی کودکانه نیاز به تخصص دارد اما مطالعه این مطالب خالی از لطف نیست. امیدواریم در فرصتهای بعدی نقاشی فرزند شما را تحلیل کنیم.
آنالیز نقاشی آقا محمدرضا 5 ساله
1- او پسری مهربان، شاد، عاطفی، پر انرژی، با اعتماد به نفس بالاست که والدین و خواهرش را خیلی زیاد دوست دارد.
2- آقا محمدرضا به عنوان کودکی ۵ ساله رابطه بسیار مطلوبی با طبیعت و اجزای آن دارد. این مسئله شاید به دو دلیل عمده قابل تامل باشد: اول اینکه شاید محل زندگی او در یک محیط طبیعی یا روستایی بوده که این شرایط محیطی طبیعی زندگی، ارتباط او را با طبیعت پررنگ کرده است. دیگر اینکه ممکن است شکل زندگی و سبک و سیاق تفریحات خانوادگی آنها به صورتی تنظیم شده باشد که گشتوگذار در طبیعت یا حتی رفتن به پارکهای طبیعی و باغوحش جزئی از زمان استراحت خانواده وی باشد.
3- سرزندگی در بیشتر اجزای نقاشی قابل مشاهده است. رنگهای شاد، زمین با رنگ سبز به عنوان نمادی از حضور مادر، زایش و پویندگی که اجزای دیگر نقاشی بر آن استوار شدهاند، حضوری چشمگیر در این نقاشی دارد. گلها نیز نشانه ارتباط مناسب و پویایی مادر خانواده است.
4- حضور و وجود پدر به عنوان وزنه مهم زندگی خانوادگی در مرکز نقاشی آقامحمدرضا پررنگ است. اگر ابرها را نماد سخاوت در نظر بگیریم این بخشندگی و سخاوت به بزرگ ترین شکل ممکن خود را به صورت آدمی با روحیات شاد نشان داده است. شاید آن چه که در تصویر دیده نشده اما نتیجه همین بخشندگی هست، ترکیب تلاش موثر و هدفمند پدر و مادر در نتیجه بارش محبت آنهاست که رویش گیاهان را به دنبال دارد و در نتیجه روحیات مناسب و خلقیات معتدل بین افراد خانواده خودنمایی میکند.
5- فشار فراوان بر مداد رنگی برای نشان دادن رنگ قهوهای، تلاش برای تمرکز آقا محمدرضا را نمایان میسازد. در کنار این درخت تناور و بارور، شاخهای نیز در گوشه چپ آن رشد کرده و میل به بزرگ شدن یا دیده شدن دارد.
6- کشیدن حیوانات اهلی به ویژه اسب که معمولا از آن به عنوان حیوانی یاد میشود که مظهر نجابت است، نشان دهنده وجود رابطه مناسب بین کودک با طبیعت است، اما نکته قابل تامل در اینجا این است که چرا پای اسب توسط قید و بندی به درخت بسته شده؟ اگرچه که از اسب به عنوان نمادی از اصالت و نجابت یاد میشود اما شاید بتوان به بخش دیگری از صفات این حیوان نیز پرداخته شود که این مسئله نیاز به مشاوره حضوری دارد.
7- (والدین آقامحمدرضا در توضیحات نقاشی پسرشان گفتهاند که شغل پدرش، حفاظت فیزیکی است). در این نقاشی میبینیم که شغل پدر بر زمینه تربیتی و همچنین برخی کنترلهای رفتار فردی آقا محمدرضا توسط ایشان، تاثیر گذاشته است. همچنان که میدانیم شغل حفاظت فیزیکی به لحاظ ماهیت، دقت و تیزبینی و مراقبت بر تمام اجزا و افراد را در محیط کار طلب میکند. این روحیه و خلق و خوی ناشی از آن، ناگزیر در زندگی شخصی و تلاش برای تربیت فرزندان نیز اثر خود را به جا گذاشته است.
توصیههایی به والدین آقا محمدرضا
زمان و اوقات بیشتری را برای فرزند دلبندتان صرف کنید و اما یکی از بخشهای مهم حذف شده توسط کودک در این نقاشی، این است که خانه در آن وجود ندارد. شاید رفتار پدر به خاطر گذراندن وقت بیشتری خارج از منزل برای انجام کارهای شغلی باعث شود که محمدرضا بخواهد به نوعی اعتراض خود را به وضع موجود با حذف خانه به والدین نشان دهد.
آنالیز نقاشی یاسمین خانم 8 ساله
1- او دختری پرانرژی، شاد، مهربان با اندیشههای کاملا دخترانه و عزتنفس بالاست، مادربزرگش را خیلی زیاد دوست دارد، هوش اجتماعی و محیطی بسیار بالایی دارد و پدر و مادرش را هم دوست دارد.
2- یاسمین دختر خانم ۸ ساله در این سن شناخت و درک کاملی از خود دارد و صفات جسمیاش را کاملاً میشناسد. او بیش از آنکه وابسته به مادر خویش باشد به مادربزرگ وابسته است. این عمل ممکن است به این صورت باشد که در خانهای مشترک به همراه مادر و پدر بزرگ زندگی میکنند یا اینکه وقت بیشتری از یاسمین در کنار مادربزرگش سپری میشود. (والدین یاسمن خانم در توضیح نقاشی گفته اند که او، عکس مادربزرگ با دختر و دوستانش را کشیده)
3- به نظر میرسد که اقتصاد خانوار یاسمین خانم در اختیار مادر یا مادر بزرگ است. کیف را اگر به عنوان نماد ثروت و اموال منقول در نظر بگیریم، کاملا در اختیار و انحصار مادربزرگ است. در ضمن شادابی و چابکی مادربزرگ به طور محسوسی در این نقاشی قابل مشاهده است و اینکه وقت بیشتری را نسبت به دیگران برای یاسمین جان میگذارد.
4- یاسمین دختر خانمی با اندیشههای کاملاً دخترانه اما کمی اعتماد به نفس پایین است که شاید از نبود یا حضور کمرنگ پدر یا حتی پدربزرگ در زندگیاش ناشی میشود.
5- به صورت کاملا خودخواسته دوست یاسمین در نقاشی در ابعاد کوچک دیده میشود و نشان میدهد یاسمین دوست دارد بیشتر از دوستش دیده شود و مورد اهمیت و تایید قرار گیرد.
6- بادکنک را که در این نقاشی میبینیم، شاید بتوان به نمادی از آرزوهای آدمی تشبیه کرد. در این جا سه بادکنک در کنار هم با رنگهای متفاوت وجود دارد که بالای سر یاسمین به آسمان رفته است. به احتمال زیاد، آرزوی نقاش این است که روزی را تجربه کند که به همراه پدر و مادر خود در یک مکان و در کنار یکدیگر قرار دارند.
7- خانه در نقاشیهای کودکان معمولاً نمادی از پدر به شمار میآید اما در اینجا عاملی است که به آن اشاره نمیشود و به صورت سرپوشیده و نمادین با پلکانی چند، ما را به آن میرساند و شاید اعتراضی از کودک را به این وضع نشان میدهد.
توصیههایی به والدین یاسمین خانم
ظاهرا نباید پدر و مادر یاسمین خانم که هر دو تحصیلاتی در سطح لیسانس دارند در نوع روابط خود با فرزندشان و نیز احیاناً با یکدیگر باز تعریفی کنند و کلا شیوه تربیتی شان را، تغییر دهند. در این سن باید حمایت بیشتری از طرف والدین و به ویژه پدر برای یاسمین جان فراهم آید.