معرفی و ارزیابی محتواهایی موجود در فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان
تعداد بازدید : 63
جای خالی محتوای مناسب و جذاب
پرونده
نویسنده : الهام یوسفی | روزنامهنگار
تقریبا همه ما در روزهای کودکی و نوجوانی خود، حضور اولین یارانهها را به یاد داریم. یارانههایی که برایمان بسیار عجیب و جذاب بودند. بزرگتر که شدیم، میتوانستیم در خانه یا احیاناً مدرسه و بعدتر دانشگاه، به فضای هیجانانگیز و بیانتهای اینترنت که آن زمان دانش محدودی درباره آن داشتیم متصل شویم، آن هم با سرعتی بسیار پایین که صبر بسیاری میطلبید. اما تقریبا همه ما، اکنون پدر و مادرهایی هستیم که شاهدیم همه چیز با سرعتی باورنکردنی ارتقا یافته است. حالا بچههایمان، فضای مجازی را بسیار خوب میشناسند و از آن سر در میآورند، به نسبت ما بسیار کنجکاوند و شرکتهای جهان، آنها را به عنوان مصرفکننده به رسمیت میشناسند و برایشان بازی و کارتون و همه مدل محتوای فکری و گرافیکی تولید میکنند. حالا ما نگران شدهایم و با این پرسش روبهروییم که چه بخشی از این جهان برای کودکان و نوجوانانمان مفید و امن است؟ چون به خوبی میدانیم فضای اینترنت اگرچه یک فرصت جذاب برای رشد و ارتقای توانایی فرزندانمان است اما میتواند تهدید جدی هم باشد، اگر آنها را در رسیدن به محتوای خوب هدایت نکنیم. در پرونده امروز به معرفی و بررسی بخشی از محتوای ایرانی تولید شده برای کودکان و نوجوانان پرداختهایم، دلایل کم بودن و ضعیف بودن این محتواها را مرور کردهایم و روشهایی برای حس امنیت بیشتر در فضای مجازی ارائه دادهایم.
معرفی و ارزیابی برخی سایتهای محتوای کودک
سرزمین مجازی کودکان تبیان kids.tkvl.ir
مناسب:کودکان 6 تا 9 سال
هدف: آموزش و سرگرمی
سرزمین مجازی کودکان تبیان، جذابیت بصری دارد و تقسیمبندی خوبی را هم در اختیار کودک قرار میدهد. دستهبندیها ساده و جذاباند، امکان عضویت کودک وجود دارد و میتواند محتواهایی چون کارتون، بازی، کتاب، دانستنی، شعر و سرود، قصه صوتی، آلبوم عکس و چیزهای جالب دیگری را در این سایت جمعوجور و ساده پیدا کند.
سرزمین تیزهوشان tizland.ir
مناسب: داوطلب های تیزهوشان
هدف: آموزش، ارتقای هوش
این سایت با هدف آشنایی بچهها و والدین با فضای مدارس تیزهوشان طراحی شدهاست؛ معرفی کتاب، نمونه سوال، آزمونهای آنلاین و سرگرمی برای تیزهوشان برخی از مهمترین سرفصلهای این سایت است. در بخش سرگرمی تیزهوشان، معرفی بهترین بازیهای فکری و علمی در زمینه افزایش هوش و لذتبردن از علم را در علوم مختلفی مثل ریاضی، زیست، شیمی و فیزیک، روباتیک و ... پیدا میکنید.
رشد roshd.ir
مناسب:کودکان 8 تا 15 سال
هدف: آموزش
سایت رشد یکی از قدیمیترین سایتهایی است که به منظور تولید محتوای مفید برای کودکان و نوجوانان تهیه شدهاست. محتوای این سایت بیش از هر چیزی آموزشی است و برای تقویت دروس سالهای دبستان و راهنمایی مفید است. طراحی سایت هم بسیار ساده و ابتدایی است و محتوای جذابی برای کودکان ندارد.
کتابک و هدهد ketabak.org | hodhod.ir
مناسب: کودکان و نوجوانان
هدف: معرفی کتاب
هدف این دو سایت، معرفی کتاب به والدین کودکان و نوجوانان است تا بتوانند انتخابهای بهتر و آگاهانهتری برای کودکان خود داشتهباشند. اگرچه خود کودکان و نوجوانان هم میتواند استفاده مفیدی از معرفیهای سایت برای انتخاب کتاب مورد علاقهشان داشتهباشند اما محتوای سایت برای کودکان جذابیت خاصی ندارد.
انارستان anarestan.com
مناسب: 6 تا 15 سال
هدف: آموزش و سرگرمی
شاید بتوان گفت کاملترین سایتی که اکنون در این فضا پیدا میکنید انارستان است. سایتی که با هدف بهبود فضای اینترنت برای کودکان و نوجوانان طراحی شدهاست و بخشهای جذاب متعددی دارد؛ ازجمله اپلیکیشن «چی خوبه؟» که بهترین محتواهای موجود را متناسب با سن و علاقه کودکتان در اختیارتان میگذارد. «نارتون»، که منتخبی از کارتونهای مناسب کودکان با دوبله فارسی و نیز تولیدات گروه انارستان است. «آگنار» (واقعیت مجازی، واقعیتافزوده) «نارلیگا» (لیگ بازیهای رایانهای) «خلاقیتکده» (طراحی بازیهای مفید و خلاق برای ارتقای آموزش علم) بخشهای متنوع دیگری است که میتوانید در وب سایت دربارهشان توضیحات مفصل سازندگان را بخوانید.
معرفی 2 نرمافزار ایرانی مناسب کودکان
بچهها بیشتر از سایت، مخاطب اپلیکیشنها و بازیها هستنداما متاسفانه در این فضا گزینه قابل تامل کم پیدا می شود. در عین حال بعد از جست و جو و مطالعه نظر کاربران، چند نرمافزار مناسب برای کودکان را که از «کافه بازار» قابل دانلود هستند معرفی میکنیم.
دهکده شادی
مناسب برای: 2 تا 6 سال
امتیاز در کافه بازار: 4.4
حجم: 38مگابایت
هدف این اپلیکیشن آموزش و بازی است. در دهکده شادی بچهها میتوانند اسم حیوانات، اعداد، لوازم پزشکی، ماشینها و چیزهای دیگر را یاد بگیرند. فضای اپلیکیشن به شکل یک دهکده طراحی شدهاست که قسمتهای مختلف آن شامل تعمیرگاه، بانک و آرایشگاه محتوای آموزشی دارد. چون مخاطب این اپ، بچههای زیر سن مدرسه هستند، دستورالعمل بازیها بهصورت صوتی به کودک منتقل میشود.
کودک سلام
مناسب برای: 1 تا 10سال
امتیاز در کافه بازار: 3.8
حجم: 4مگابایت
کودکسلام مجموعهای از داستانهای صوتی را گردآوری کردهاست؛ از داستانهای خارجی کلاسیک تا قصههای نویسندگان ایرانی. قصهها براساس گروه سنی تفکیک شدهاند و بعد از یکبار دانلود کردن بهصورت آفلاین در دسترس خواهند بود. همچنین متن داستانها در نرمافزار وجود دارد تا والدین بتوانند هم با محتوای قصه آشنا شوند و هم درصورت تمایل، خودشان قصه را برای فرزندشان بخوانند.
مروری بر نظر 2 کارشناس فضای مجازی (1)
تنها راه محافظت از کودکان فیلترینگ نیست
موضوع امنیت فضای مجازی فقط مسئله کشور ما نیست. در همه جای جهان، مادران و پدران بسیاری دلنگرانند که کودکشان در فضای مجازی چه چیزی را جستوجو و به چه چیزی دسترسی پیدا میکند. نرمافزارهای نظارتی هم به همین دلیل ساخته شدهاند اما حقیقت این است که تنها راه کنترل کودکان در این فضا فیلترینگ نیست. «ابوالفضل محمودی» فعال حوزه تولید محتوای کودک معتقد است تولید محتوای بومی مهمترین بخش صیانت کودکان است. این پژوهشگر حوزه کودکان میگوید: «فیلتر و محدودکردن کودکان راهحل مناسبی نیست. در اروپا برای جلوگیری از مخاطرات کودکان در فضای مجازی به آموزش و فرهنگ سازی روی آوردهاند و اولیا و مربیان را با مخاطرات فضای مجازی آشنا میکنند، ما هم باید بهصورت جدی به این دو مقوله ورود کنیم».
کودکان امروز تولیدات جذاب میخواهند
همه ما خوب میدانیم که کودکان امروز بسیار بیش از ما به جذابیت کالایی که مصرف میکنند، اهمیت میدهند. کودکان مشکلی با تولیدات بومی ندارند، مشکل از تولیدات غیرجذاب است. «عماد رحمانی» بازیساز معتقد است که کودکان به این علت بازیها و کارتونهای خارجی را ترجیح میدهند که محتواهای تولید شده در کشورهای خارجی متناسب با سن آنها و دارای کیفیت بالایی است. در ایران تولیدکنندگان بازیهای سادهای طراحی میکنند که برای کودکان نسل امروز جذابیت ندارد. آنها برخلاف نسل قدیمی با وجود محتواهای جذاب با یک پویانمایی، بازی و ویدئویی ساده راضی نمیشوند. باید کودکان را با محصولات قوی آن هم با قصههای غنی ایرانی تغذیه کرد چراکه دیگر زمان تهیه تولید محتوا برای کودکان با کمترین هزینه و بسیار ساده گذشتهاست و با داستانهای ضعیف نمیتوان کودکان را جذب کرد.
1. محتوای این متن بر اساس مصاحبه کارشناسان با روزنامه ایران مورخ 97/8/28 تنظیم شده است.