در گفت وگو با استاد اورولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
تعداد بازدید : 113
عفونت کلیه، بیشترین مشکل بیماران در مراجعه به اورولوژیست
مهین رمضانی – جراحی سنگ ادراری جراحی شایعی است و قدمتی طولانی دارد به طوری که بعضی از دانشمندان مسلمان مانند «زهراوی» که به «البوکاسیس» معروف است، اولین عمل غده تیروئید را انجام داده و وسایلی برای جراحی کلیه اختراع کرده اند.
دکتر علی شمسا استاد اورولوژی وپیوند کلیه
دانشگاه علوم پزشکی مشهد، درباره شیوع سنگ مجاری ادراری به خبرنگار زندگی سلام می گوید: ایران مانند همسایگان خود از جمله عراق، افغانستان وترکیه روی کمربند سنگ کلیه قرار دارد. این خط از آفریقا تا تایلند کشیده می شود.او با اشاره به خاطراتش از سفرهای علمی به برخی کشورها، می گوید:مردمان آن کشورها کاملابا علایم این بیماری آشنا هستند به طوری که مادران تایلندی به خوبی علایم سنگ کلیه فرزندشان را تشخیص می دهند و برای درمان به پزشک کمک می کنند.وی به فعالیت هایش درزمینه بیماری های دستگاه ادراری اشاره می کندکه باعث عملیاتی شدن پیوند کلیه در بیمارستان قائم (عج) مشهد در سال 1368 شد .به گفته وی، با وجود شیوع بیماری و متداول بودن پیوند ، در دنیا قوانین و مقررات خاصی در این زمینه وجود دارد که باید رعایت شود، برای نمونه شرط پیوند کلیه از فرد زنده به فرد زنده دیگر، خویشاندی است ودر غیر این صورت همیشه علامت سوال مبنی بر خرید وفروش وجود دارد و این موضوع وجهه علمی واعتبار کشورها را زیر سوال می برد .وی با اشاره با این که ایران از نظر قدمت و تعداد پیوند در خاورمیانه اول است، بیشترین مشکل بیماران مراجعه کننده به اورولوژی را عفونت کلیه می داند .
مراجعه کنندگان بیشتر چه مشکلاتی را مطرح می کنند؟
عفونت کلیه در مرحله اول مشکل بیمارانی است که مراجعه می کنند وبعد از آن بزرگ شدن پروستات و در بعضی از موارد سرطان است.نکته قابل تامل این است که بزرگ شدن پروستات به معنای الزام به عمل جراحی آن نیست .چنان که «پاتریک والش» از پزشکان سرشناس اورولوژی دردنیا متوجه شد بعد از 50 سالگی غده پروستات به تدریج بزرگ می شود . این غده به طور معمول در افراد 50 ساله 50 درصد ، در افراد 60 ساله 70 درصد و در افراد 70 ساله حدود 80 درصد بزرگ می شود اما چنان که گفته شد بزرگ شدن آن به معنای لزوم جراحی نیست بلکه می توان بیمار رابا دارو درمان کرد.وی در کتاب خود به این موضوع اشاره می کند که اوج سنگ سازی در مردان 50 سالگی و در زنان یکی در 35 سالگی ودیگری در 55 سالگی است . عفونت ادراری در زنان شایع تر است و به همین دلیل سنگ های عفونی یعنی منیزیم آمونیوم فسفات در خانم ها شایع تر از مردان است .مردان بیشتر به نقرس دچار می شوند لذا سنگ اسید اوریکی در مردان شایع تر از زنان است.
دلایل ابتلا به سنگ کلیه
بیماری مادرزادی
اسهال واستفراع
برداشتن قسمتی از روده
افزایش فعالیت غده پاراتیروئید
افزایش اسید اوریک ونقرس
عفونت ادراری
چاقی و دیابت
پرخوری وخوردن زیاد گوشت قرمز
همچنین یکی از دلایل ابتلا به سنگ در زنان، چاقی بعد ازیائسگی است .
نشانه های ابتلا به سنگ کلیه
سنگ کلیه یا سنگ ابتدای حالب سبب ایجاد درد در پهلو می شود .وقتی سنگ به نزدیکی مثانه می رسد، علایمی همچون تکرر ادرار ، نیاز به دفع فوری ادرار ، سوزش یا درد در موقع دفع بروز می کند. در این مرحله در مردان درد تیر کشنده به سمت بیضه ها واسکروتوم و در زنان به سمت ناحیه تناسلی است.
نارسایی کلیه ، مشکلات قلبی ودیابت
اگرفرد مشکلاتی مانند نارسایی قلبی داشته باشد، این مسئله به طور غیر مستقیم خون رسانی به کلیه را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین بیماری دیابت به طور مستقیم کلیه را متاثر می کند.
تاثیر داروها
بیشتر مایسین ها روی کلیه اثر می گذارد .اگر چه بیشتر داروها عارضه دارد اما برا ی کلیه ها تاکید بیشتر ما بر مایسین هاست .
بیمارانی که با یک کلیه زندگی می کنند حتما باید به پزشک این موضوع را یا دآوری کنند تا نوع دارو با دقت تجویز شود.
اگر میزان ادرار کم شود، دارو قطع می شود چون هم روی گوش و هم روی کلیه تاثیر می گذارد.
تاثیر مواد مخدر در بروز مشکلات کلیوی
وی می افزاید: مواد مخدر بیشتر در بروز سرطان مثانه وعملکرد اسپرم نقش دارد .در تحقیقی که دکتر بهورز آسیب شناس انجام داد، مشخص شد تریاک باعث تومور مثانه می شود .
داروهای گیاهی
وی ادامه می دهد: توصیه من این است که داروهای گیاهی با مشورت پزشک مصرف شود البته فردی را که سرطان دارد و باید جراحی و شیمی درمانی شود، نمی توان با داروی گیاهی درمان کرد. من کتابم را با ابن سینا شروع کردم؛ شخصیتی که افتخار ایرانیان است. او درمان های دارویی برای سنگ کلیه داده است که امروزه هم مورد قبول است اما برخی دستورات طب سنتی (به شکلی که امروزه اشاعه پیدا کرده است ) ممکن است به ضرر مریض باشد .من مخالف طب سنتی نیستم ودر نسخه هایم از آن استفاده می کنم اما باید به شرایط بیمار ودرمانش توجه کرد .
پیشنهادهایی برای عملکرد صحیح کلیه
ورزش فراموش نشود، حتی افرادی که کلیه سنگ ساز دارند.اگر کلیه بیمار سنگ ساز است و فرد دچار درد پهلو وبیماری مادرزادی دستگاه ادراری است، باید به پزشک مراجعه کند.
ادرار باید راحت، شفاف وبدون سوزش خارج شود.
5 تا 6 بار دفع ادرار در روز طبیعی است .
افرادی که کلیه سنگ ساز دارند، باید از مصرف زیاد قهوه وچای بپرهیزند ( بیشتر از پنج فنجان = 750 سی سی) .برای این افراد،مصرف زیاد لبنیات احتمال بروز سنگ را افزایش می دهد.افرادی که کلیه سنگ ساز دارند، قبل از احساس تشنگی آب بنوشند. روزانه دو لیتر آب بنوشید تا حداقل دو لیتر دفع داشته باشید.