اکرم انتصاری-این روزها تقریبا همه، کوچک و بزرگ، پیر و جوان، زن و مرد، حتما روی تلفن همراهشان، یکی دو بازی موبایلیِ خارجی و ایرانی نصب کرده اند که یا خودشان در فرصتهای گوناگون به سراغش میروند و با انجامش لذت میبرند و با پشت سر گذاشتن مراحلش، ذوق میکنند یا در دورهمیها و مهمانیها با آن، بچهها و نوهها را سرگرم میکنند. دنیای بازیهای موبایلی، حالا دیگر آن قدر گسترده و متنوع و رنگارنگ و جذاب شده که به عنوان یک تجارتِ مهم مطرح است و علاقه مندانِ جدی دارد و نوجوانانِ زیادی هستند که دوست دارند این رشته را به عنوانِ یک تخصصِ پول ساز و پرطرفدار و البته با محتوایی متناسب با فرهنگ کشورمان، دنبال کنند. اگر شما هم همین الان، با یک دست، صفحات زندگی سلام را در دست دارید و مشغول مطالعه پرونده امروز هستید و با دست دیگرتان مشغول گذراندن یکی از مراحل بازی محبوبتان؛ دست نگه دارید و تا «گیم اُور» نشدهاید، بازی را متوقف کنید، چون امروز قرار است با برخی از جذابترین بازیهای ایرانی آشنا شوید و در گفتوگو با یک بازیسازِ جوان، از چم و خمِ ورود به دنیای بازیسازی سردرآورید. راستی ستارههای جلوی ویژگی هر بازی، امتیاز کاربران ایرانی به آن بازی است از 5! اگر پرونده امروز را خواندید و خواستید بیشتر درباره بازیساز شدن بدانید، صفحه دخلوخرج امروز را از دست ندهید.
8 بازیِ جذاب ایرانی برای نصب روی تلفنهمراه
بدو دهقان، بدو!
امتیازی
نصبهای فعال ۱۰٬۰۰۰+
حجم ۵۵٫۲ مگابایت
بازی «بدو دهقان، بدو» الهام گرفته از داستان «دهقان فداکار» است. در این بازی باید دهقان را از موانع عبور دهید تا شعلههای پراکنده را جمعآوری کند و مشعلش را مدت بیشتری روشن نگه دارد. هر چه قدر زمان روشن ماندن شعله بیشتر باشد، دهقان فداکار امتیاز بیشتری میگیرد. گرافیک قابل قبول و الهام گرفتن از یک شخصیت آشنا و محبوب، این بازی را خواستنیتر کرده است. این بازی، لیگی به نام لیگ فداکاران دارد که براساس امتیازتان در آن جای میگیرید. «تی تو تم» سازنده بازی «بدو دهقان، بدو»، توانسته است در بخش جوایز توسعهدهندگان همایش«TGC 2017»، بزرگترین همایش تجاری حوزه بازیهای ویدئویی ایران، عنوان بهترین بازی موبایل را به دست بیاورد؛ یک جایزه پنجاه میلیون تومانی!
هی تاکسی
اکشن
نصبهای فعال ۵۰۰٬۰۰۰+
حجم ۵۸٫۶ مگابایت
یک بازی جذاب برای همه گروه های سنی است. در این بازی میتوانید راننده تاکسی شوید، مسافر سوار کنید و آنها را به مقصد برسانید. نکته مهم اینجاست که باید درست رانندگی کنید، جریمه نشوید و مسافرها از رانندگیتان راضی باشند. غصه نخورید، پولتان که جمع شد میتوانید ماشین کارکرده و تصادفیتان را عوض کنید، ماشین مدل بالاتر بخرید، اسپرتش کنید و رانندههایتان را عوض کنید. خلاصه که در این بازی میتوانید مسافرکشی جذابی را تجربه کنید. هی تاکسی را «گلیم گیمز» ساختهاست که با ساخت بازی هایی مثل «موتوری2»، «بقالی»، «هی تاکسی: طهران1320» و «مدرسه شصتیا» نشان داده به ترکیب نوستالژی، اکشن و فانتزی علاقه بسیاری دارد.
کابوس دشمن
اکشن
نصبهای فعال ۱۰۰٬۰۰۰+
حجم ۹۷٫۱ مگابایت
اگر دوست دارید دفاع از امنیت کشورمان را در لباس یک مدافع امنیت وطن تجربه کنید، «کابوس دشمن» را به بازیهای تلفن همراهتان اضافه کنید. در این بازی همانطور که از اسمش پیداست قرار است با انتخاب یکی از هشت شخصیت این بازی به او قدرت بدهید، دفاع از مرزهای وطن را با او تجربه کنید و مرحله به مرحله جلو بروید تا کابوس دشمن باشید. کابوس دشمن سعی کردهاست با گرافیک خوب و اضافه کردن المانهای ارزشی، در قدوقامت یک بازی قابل قبول ظاهر شود و در میدان نبرد بازیهای آنلاین، حرفی برای گفتن داشتهباشد. این بازی را شرکت «خاطره سازان» ساخته که بازی «نبرد پارسه» را هم ارائه دادهاست.
باباپـز
خانوادگی
نصبهای فعال ۲۰۰٬۰۰۰+
حجم ۴۲٫۶ مگابایت
«باباپز» یکی دیگر از بازیهای موبایلیِ وطنی است که سن و سال نمیشناسد. ماجرای یک فلافلی که وسایل و امکانات محدودی دارد و شما به عنوان صاحب این فلافلی باید از مشتریها سفارش بگیرید، خوش برخورد باشید و البته سریع. مشتریمداری و دست پخت شما تعداد سکههایتان را مشخص میکند و با جمعآوری سکه و الماس در هر مرحله میتوانید وسایل کارتان را گسترش بدهید، مغازههای دیگری مثل بستنی فروشی راه بیندازید و در آنجا هم پیشرفت کنید. باباپز، دنیای پرهیجانی از کار و تلاش و رشد است؛ حسی که میتواند در دنیای واقعی هم برای شما الهام بخش باشد. این بازی را استودیو «آرنا» ساختهاست که بازیهایی مثل «کیوبنگبنگ»، «سوپرشوت2» و «شوتمن» را هم در کارنامه خود دارد.
وانتی
تفننی
نصبهای فعال ۱۰۰٬۰۰۰+
حجم ۸۳٫۴ مگابایت
نیسان آبی «وانتی» با همه نیسانهایی که تا به حال دیدید فرق دارد، چون با آن میتوانید در حالی که وانت بار نیسانتان پر از میوه و ترهبار است، کورس بگذارید؛ آن هم نه با خودروهای سوسولِ صفر کیلومتر که با نیسان گاویِ یغور یا مزدا کابین کوچکِ لاستیک پهن. وانتی یک شوخی بزرگ، فانتزی و نوستالژیک است که تشویقتان می کند تمام توانتان را برای زودتر رساندن بار وانت بگذارید، بخندید و لذت ببرید. وانتی را بچههای «نوآ گیمز» ساختهاند که کارهای قبلیشان مثل «Shadow Racer» و «ویراژ» نشان میدهد سرشان درد میکند برای بازیهای ماشینی و سرعتی!
هشتخوان
استراتژی
نصبهای فعال ۱۰٬۰۰۰+
حجم 62 مگابایت
هشت خوان جزو بازیهای کارتی و نوبتی آنلاین است. هر نوبت بازی بین دو نفر تقریبا 10 تا 15 دقیقه طول میکشد و برنده بازی کسی است که بتواند راهبردیترین انتخاب را داشته باشد و کارتهایش را به موقع و بهینه استفاده کند. طراحی ایرانی، گرافیک و فضای هشت خوان باعث میشود خیلی زود با آن هماهنگ شوید و مراحلش را پشت سر بگذارید. در هشت خوان، عناصر فرهنگ پهلوانی را زیاد میبینید و شخصیتهایی مثل «پشوتن»، «برسام»، «گیو»، «سیمرغ»، «رستم»، «زال»، «اسفندیار» و دیگر شخصیتهای اساطیری ایران، در آن حضور پررنگ و چشمگیری دارند. هشتخوان2 کاری از جوانان خلاقِ استودیو «آوید» است.
زاراوان
استراتژی
نصبهای فعال ۱۰٬۰۰۰+
حجم ۳۰٫۵ مگابایت
با زاراوان میتوانید با خیال راحت «Clash Of Clans» را فراموش کنید و به این بازی خلاقانه ایرانی که کارنامه پرافتخاری هم در سال 95 دارد، دل ببندید. در زاراوان که تمام مراحلش توسط جوانان خلاق ایرانی طراحی و ساخته شدهاست، میتوانید دهکده بسازید، با استراتژی و طراحی دو نقشه جداگانه از داخل و خارج دهکده به دشمن شبیخون بزنید، با بومیها هم پیمان شوید، آزمایشی حمله کنید و خلاصه هر چهقدر دوست دارید در این بازی آنلاین پیشرفت کنید و دهکده و قبیله تان را وسعت ببخشید. زاراوان را که اتفاق خوبی در دنیای بازیهای موبایلی ایرانی است، موسسه فرهنگیهنری «پارسنیپ» ساخته است.
مزرعه رویایی
شبیهسازی
نصبهای فعال ۵۰٬۰۰۰+
حجم ۴۰٫۹ مگابایت
اگر دلتان لک زده برای سفر و زندگی در یک جزیره آفتابی و سبز و آرام، «مزرعه رویایی» این فضا را برایتان شبیهسازی میکند. با این بازی میتوانید یک مزرعه داشته باشید، گل و گیاه و بوتههای کلم و چغندر و هویج و شلغم پرورش دهید، خانه و هتل بسازید و مهمان دعوت کنید، حیوانات وحشی را رام و اهلی کنید، با شیر، ماست و پنیر درست کنید، به جست وجو و اکتشاف در دامنه کوه و تپهها بپردازید و خلاصه به شکل مجازی، خوش بگذرانید و بابت تمام اینها، امتیاز کسب کنید. مزرعه رویایی را استودیویی ساخته که سازنده بازی «دهکده باصفا» هم هست.
عضو تیم سازنده بازی باحالِ «باباپز»، از شرایط ورود به دنیای بازیسازی میگوید:
تسلط بر نرمافزارهای تخصصی + مهارتِ کارگروهی!
این روزها بسیاری از نوجوانان دوست دارند در کنار تجربه بازی موبایلی، خودشان هم دست به کار شوند و بازیساز باشند. بازیسازی یک مسیر پرفراز و نشیب است که مثل هر حرفه دیگری، علاوه بر تخصص، به صبر و تلاش و مهارتِ کار گروهی نیاز دارد. «احسان کمالی» 28ساله، دانشآموخته مهندسی برق و یکی از اعضای تیم سازنده بازی «باباپز» است که در گفت وگو با زندگیسلام از مسیر پرپیچ و خم بازیسازی میگوید. باباپز، یکی از بازیهای محبوب مارکت «کافه بازار» است که توسط کمالی و تیمش در استودیوی آرنا ساخته شده. احسان معتقد است حرفه بازیسازی هنوز در ایران درست تعریف نشده؛ نه در فهرست عناوین شغلی و نه در میان رشته های دانشگاهی. به عقیده او، بازیسازی در دنیا به یک صنعت تبدیل شدهاست که اگر در ایران جدی گرفته شود به راحتی ارزآور است. اگر دوست دارید به دنیای بازی سازی قدم بگذارید، این گفت و گو را از دست ندهید.
+ خودت بازیسازی را از کجا شروع کردی؟
از حدود 9 سال پیش، آن هم بهعنوان تفریح. با دوستانم دورهم مینشستیم و بازیهای سادهای میساختیم. بعد از آن در یک مسابقه بازیسازی شرکت کردیم. تیم تشکیل دادیم و برای تکمیل توانمندیهایی که لازم بود و نداشتیم، چند نفر متخصص استخدام کردیم اما بیتجربه بودیم و پروژهمان موفق نشد. چند سال از بازیسازی دور شدم تا درسم تمام شود و پولی پسانداز کنم و سه سال پیش دوباره بازیسازی را این بار به صورت جدی و حرفه ای شروع کردم.
+ برای شروع بازیسازی باید چه تخصصی داشته باشیم؟
قبل از هرچیز باید زمینه کاری و علاقهمندی فرد مشخص شود و در ادامه، کار با نرمافزارهای مربوطه را بلد باشد و روی آن مسلط شود. بهطور مثال نیروی فنی بازیساز دستکم باید بر یک زبان برنامه نویسی مثل «سیشارپ» تسلط داشتهباشد. نیروی بخش هنری، باید در طراحی دستی و کار با فتوشاپ توانمند و در استفاده از نرمافزارهای «مایا» و «3D Max» ماهر باشد. البته مسیر ورود به بازیسازی چندان ساده نیست و تازه بعد از انجام چند پروژه متوجه می شوید در کدام زمینه میتوانید موفق شوید و حرفی برای گفتن داشته باشید. «انجمن ملی بازیهای رایانهای» کلاسهایی برگزار میکند که برای افرادی که اول راه هستند مناسب است. ضعف بزرگ بازیسازی در ایران، کمبود نیروی متخصص ماندگار است. پیشنهادم این است اگر کسی به این حرفه علاقهمند است در یک زمینه آموزش ببیند، تجربه کسب کند و در آن تخصص تبحر یابد؛ چه در شاخههای فنی و چه در شاخههای هنری بازیسازی. بعد از آن میتواند خیالش راحت باشد که درِ همه استودیوهای بازیسازی به روی او باز است.
+ این طور که پیداست بازی ساختن بیشتر یک کار تیمی است تا فردی...
ساخت یک بازی، مراحل زیادی دارد و نیازمند استفاده از تخصصهای گوناگون است و این یعنی باید مهارت کار تیمی داشته باشید. باید یک گروه با زمینه های کاری متفاوت، دور هم جمع شوند و همکاری موثر داشته باشند تا یک بازی شکل بگیرد. یکی از سختیهای بازیسازی همین کار گروهی و تعامل با تک تک متخصصانِ یک تیم است. ناگفته پیداست فضای فکری و نوع نگاه یک هنرمند با یک برنامه نویس بسیار متفاوت است و حالا این دو نفر باید با همه این اختلاف نظرها، بر سر یک موضوع مشترک تعامل کنند و به توافق برسند.
+ ساخت یک بازی به چه میزان سرمایه مالی نیاز دارد؟
بستگی دارد. اگر همه اعضای گروه فقط برای تجربه کردن دور هم جمع شوند و از هم توقع مالی نداشته باشند، سرمایه آن چنانی نمیخواهد. به طور مثال ما در یکی از پروژههایی که به آن اشاره کردم، نیروهای متخصص استخدام کردیم. خب برای این کار سرمایهای لازم بود تا دست کم حقوق یک سال آنها را تأمین کنیم و من بعد از شکست در یکی از پروژههای ابتدایی، مجبور شدم چند سال از بازیسازی دور بمانم و در رشته تحصیلی خودم مشغول به کار شوم تا بتوانم بدهی کار قبل و هزینه پروژه بعدی را تامین کنم. در کنار آن، برای ساختن یک بازی حرفه ای که بتواند حداقل پنج هزار کاربر جذب کند، باید امکاناتی مثل سیستمهای رایانه ای بسیار قوی داشته باشید. غیر از دستمزد گروه و سیستم، وقتی بازی ساخته شد، باز هم برای انتشارش نیاز به پول دارید. منتها اگر بازی در جذب کاربر موفق باشد و با استقبال ناشران روبهرو شود، سرمایه با سود خوبی به بازیساز برمیگردد.
هم اکنون، شرایط بازی سازی در ایران چگونه است؟
طی چند سال گذشته با توجه به موفقیت تعدادی از بازی ها در کافه بازار که درآمد قابل توجهی نصیب سازندگانشان کرد، حجم زیادی از سرمایه به سمت دنیای بازیسازی روانه شده و تعداد تیمها و شرکتهای بازیسازی ایرانی در سالهای اخیر، در حال رشد بوده و پیش بینی این است که این روند پیشرفت در سال های آینده هم ادامه داشته باشد. اما مشکل اساسی بازی سازی در ایران این است که تعداد نیروهای متخصص و خبره و توانمندمان کم است و بیشتر تیم ها، یا دانش کافی ندارند یا تجربه لازم. تجربه، یکی از مهم ترین مولفه های دنیای بازی سازی است. به طور کلی بازی سازی صنعتی با آمار شکست خیلی بالا، هم در ایران و هم در دنیاست. ولی شاید بشود گفت آمار شکست در ایران بیشتر است. چون این صنعت در ایران، هنوز جوان است و کاربرانش تجربه کمی دارند. اما نکته امیدوار کننده برای بازی سازان ایرانی، نرخ سنگین تبدیل دلار به ریال است؛ این طوری، کسب یک درآمد کوچک دلاری به معنی یک درآمد خوب ریالی است. منتها لازمه محقق شدن این درآمد، تولید یک محصول با کیفیت جهانی است.