چطور پا به دنیای تئاتر بگذاریم؟
اگر علاقه مندید در دنیای هنرهای نمایشی، یک مخاطب صرف نباشید و به شکلی، نقش آفرینی کنید، شاید این بسته راهنما، بتواند کمک تان کند.
چگونه وارد فضای بازیگریِ تئاتر شویم؟
به طور معمول برای این که فردی وارد دنیای هنر بازیگری تئاتر شود، سه راه پیش رو دارد. اولین راه، کنکور هنر و تحصیلات دانشگاهی این رشته است که معمولا افراد را وارد دنیای آکادمیک هنر و ارتباط با هنرمندان تحصیلکرده میکند. راه دوم، شرکت در کلاس های آزاد معتبر بازیگری است. و راه سوم، رابطه و پارتی و شانس است! هرچند هیچ کدام از این راهها، تضمینی برای بازیگر شدن نیست و مهم، وارد شدن به فضای بازیگری نیست، بلکه ماندگاری و محبوبیت است. وقتی با علم و آگاهی وارد این حیطه شوید، موفقیتتان تا حد زیادی تضمین شده است.
چگونه یک نمایشنامه اجرا کنیم؟
شش عنصر مهم نمایش نامه از نظر «ارسطو»، شخصیت، داستان، زبان(گفتار)، ایده(اندیشه)، ریتم و مَنظر نمایش است که هر کدام محور مهمی در نمایش به حساب می آیند. هر تئاتر به یک داستان یا نمایش نامه نیازمند است که در پس اتفاقات و جریانهای نمایش نامه، هدف خاصی را دنبال کند. نویسنده هر نمایش، موقعیت ها و روابط بازیگران را بهتر و عمیقتر درک میکند و برای همین معمولا نویسندهها، کارگردانی اثر خود را بر عهده میگیرند. کارگردانی شامل دو مرحله است: تهیه و تدارک، تمرین نهایی. تهیه و تدارک هر اثر، شامل مراحل گزینش ایده، تجزیه و تحلیل متن، انتخاب عوامل، تعیین حرکات و تعیین دیالوگهاست و تمرینِ نهایی یا بهقول خودِ تئاتریها، اجرای ژنرال، تمرینی است که در آن لباس ها و گریم ها حاضر شده است و بازیگران با تصور یک اجرای کامل باید روی صحنه بروند.
چگونه مجوز اجرای یک تئاتر بگیریم؟
گروه های نمایش معمولاً داوطلبانه، خودجوش و براساس روابط دوستانه و آشنایی و همکاریهای قبلی تشکیل میشوند اما متاسفانه معمولا حیات این گروه ها آسیب پذیر و کوتاه مدت است. تجربه های موفق تئاتری نشان می دهد انسجام، موفقیت، توسعه و تداوم فعالیتهای تئاتری تا حد زیادی بستگی به ثبات و استمرار فعالیت گروه ها دارد. براین اساس، شورای عالی انقلاب فرهنگی با هدف همگانی شدن و گسترش و ارتقای فعالیت های نمایشی، «آیین نامه تأسیس و ثبت گروه های نمایش» را تنظیم و ابلاغ کرده است. برای دریافت مجوز اجرای نمایش توسط یک گروه، باید سه نسخه از نمایش نامه تان را به دبیرخانه تئاتر استان محل سکونت تان ارائه کنید و فرم تقاضانامه توسط شخص نویسنده یا نماینده او تکمیل شود. هر نمایش نامه در دو مرحله «متن نمایش نامه» و «اجرای نمایش نامه» بازبینی می شود. معمولا زمان پاسخ گویی به بازخوانی متن نمایش نامه، بین سه تا چهار هفته است و کارشناسان شورای نظارت بر صدور پروانه نمایش، به سه صورتِ مشروط به بازبینی(قبول)، مشروط به اصلاح و مردود پاسخ میدهند. در صورت تأیید متن نمایش نامه، کارگردان موظف است نامه درخواست مدیر سالن برای تاریخ اجرا و محل اجرا را به شورای نظارت بر صدور پروانه نمایش استان ارائه کند. در صورت تأیید اجرای نمایش، در همان روز متقاضی می تواند به دبیرخانه تئاتر استان مراجعه و مجوز نمایش را بنا به درخواست مدیر سالن با زمان مشخص و تعداد اجرای مشخص دریافت کند.
مهمترین جشنوارههای تئاتر در ایران، کدامها هستند؟
جشنواره بین المللی تئاتر فجر، جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان، جشنواره بین المللی نمایش عروسکی تهران، جشنواره نمایشهای آیینی و سنتی، جشنواره سراسری تئاتر رضوی، جشنواره بین المللی تئاتر خیابانی مریوان، جشنواره تئاتر خیابانی لاهیجان، جشنواره ملی تئاتر مقاومت خرمشهر و...، از جمله مهم ترین جشنواره های هنرهای نمایشی کشورمان است.
چگونه از تئاتر بیشتر بدانیم؟
از جمله مجلاتی که در کشورمان به صورت تخصصی در مورد تئاتر مینویسند و تولید محتوا می کنند، میتوان به «دو ماهنامه شیوه»، مجله «نمایش»، «فصلنامه نمایشنامه»، «ماهنامه تئاتر» و «ماهنامه هنرهای نمایشی پاراگراف» اشاره کرد. همچنین کتابهای بسیار زیادی در زمینه تئاتر در بازار نشر وجود دارد که «به سوی تئاتر بی چیز» اثر «یرژی گروتفسکی» که تجربه سال ها فعالیت های نمایشی خود را بی پرده و صادقانه در اختیار مخاطب می گذارد؛ «کارگاه تئاتر» اثر «عبدالرضا فریدزاده» که سالها در محلههای جنوبشهر تهران به اجرای تئاترهای خیابانی با مضامین اجتماعی مشغول است و تجربیات خود را در قالب دروس و توصیه های آموزشی در اختیار علاقه مندان گذاشته است؛ و «این صحنه، خانه من است» اثر «افسانه ماهیــان» که مجموعه آثار و اندیشه و مصاحبه های استاد بیبدیلِ تئاتر ایران، حمید سمندریان را گردآوری کرده، از این جمله است.