مقوله مهدویت و انتظار، از مهم ترین موضوعات در دین اسلام است. برداشت نادرست از این مسئله می تواند باعث گمراهی در زندگی فردی و اجتماعی شود. به همین دلیل رجوع به منابع معتبر و پرسش از افراد متخصص در این حوزه از ملزومات پرداختن به این مباحث است. در همین زمینه پای صحبت دو کارشناس دینی نشسته ایم. در ادامه آیت ا... حسن عالمی عضو مجلس خبرگان رهبری و حجت الاسلام و المسلمین رضا علی عزیزی مسئول ستاد مردمی مهدویت خراسان رضوی به سوالات زندگی سلام در رابطه با انتظار و مهدویت پاسخ میدهند.
* انتظار چیست و منتظر واقعی کیست؟
آیت ا... عالمی: انتظار، یعنی آنچه که آدم در عقاید و باورهایش، در ذهن و دلش پرورانده و به آن دلبسته و تمام سعی و تلاشش را برای دستیابی به آن به کار می گیرد. درباره انتظار حضرت حجت بن الحسن (عج) هم دقیقا مطلب همین است. باور ما منتظران این است که این جهان، شخصیتی را به خود خواهد دید که تمام آنچه را که همه پیامبران و بندگان صالح خدا، آرمان و آرزوی آن را داشتند عملی می کند و در حقیقت آرمان واقعی بشر با آمدن او به وقوع می پیوندد. بنابراین برای این آرمان بزرگ، انتظار گسترده لازم است و ایجاد آمادگی قاطع در باورمندان این مکتب لازم و ضروری است.
* انتظار و یاد امام زمان (عج) چه تاثیری بر زندگی ما می گذارد؟
آیت ا... عالمی: انتظار واقعی به انسان انرژی و نیرویی می بخشد که به صورت مضاعف به پیش حرکت بکند و برای رسیدن به آرمان، تمام آنچه را که در وسع دارد به کار بگیرد. چرا که امام زمان(عج) تمام وعده های رسولان را برای بهروزی بشر محقق خواهد کرد. وعده ای که در پنج جای قرآن تکرار شده است. « هُوَ الَّذی أَرسَلَ رَسولَهُ بِالهُدى وَدینِ الحَقِّ لِیُظهِرَهُ عَلَى الدّینِ کُلِّهِ وَلَو کَرِهَ المُشرِکونَ». این وعده الهی تا حالا اتفاق نیفتاده که حق به صورت مطلق بر باطل پیروز بشود. این انتظار وقتی محقق خواهد شد که مهدی منتظر (عج) بیاید. انسان برای رسیدن به این آرمان باید تحرک مضاعف داشته باشد و زمینه را برای آمدن او فراهم بکند.
حجت الاسلام عزیزی: همه دنیا در این اصل متفق القول هستند که امید منشاء حرکت و نشاط و شادابی فرد، خانواده و جامعه می شود. انتظار پویا مهم ترین اثرش این است که انسان را در کوران حوادث با نشاط و شاداب نگه می دارد و از فرسودگی و حل شدن در جریان ها و حوادث مختلف در حوزه های گوناگون حفظ می کند.
* چه کار کنیم که یاد امام زمان(عج) را در مراحل مختلف زندگی فراموش نکنیم؟
حجت الاسلام عزیزی: این نکته را اهل بیت در دعای عهد یا زیارت روزانه امام زمان(عج)، به ما یادآور شدند؛ « اللَّهُمَّ [إِنِّی ] أُجَدِّدُ لَهُ فِی هَذَا الْیَوْمِ وَ فِی کُلِّ یَوْمٍ عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَیْعَةً فِی رَقَبَتِی». تجدید میثاق روزانه با امام زمان (عج) به این دلیل است که نسبت به این موضوع بی توجه نشویم. اگر می بینیم که مردم ما بعد از 40 سال از نظام اسلامی دلزده نشدند و نشاط خودشان را در بزنگاه ها نشان می دهند با همه سختی هایی که جامعه ما دارد دلیلش این است که تجدید میثاق های مختلف در مناسبت های گوناگون با آرمان های امام خمینی(ره) دارند. در رابطه با امام زمان (عج) هم باید این تجدید میثاق روزانه را داشته باشیم.
* چه کارهایی انجام دهیم، امام زمان (عج) خشنود می شوند؟
آیت ا... عالمی: آنچه که او دوست دارد پاکی است. ایجاد ظرفیت هرچه بیشتر مردم برای بندگی خدا و خدمت به بندگان خدا و محرومان. همان هایی که چشم در انتظار او دارند و مورد استضعاف و اجحاف قرار گرفته اند و تعداد این افراد بسیار زیاد است.
حجت الاسلام عزیزی: از چند بعد می توان این بحث را مورد توجه قرار داد.
1- دعایی دارند امام زمان (عج) در مفاتیح به نام دعای توفیق، در آنجا انتظارات خود را از گروه های مختلف بیان می کنند. از طلاب و دانشجویان انتظار کوشش و تلاش و تحصیل علم دارند. از علما عفت و مسئولیت پذیری را و از بقیه اقشار به همین ترتیب.
2- امام زمان (عج) در دو نامه هم به دو مورد از انتظارات مهم خود اشاره می کنند؛ یکی در نامه به مرحوم شیخ مفید که بحث وفاداری مطرح می شود که تجدید میثاق فراموش نشود و دیگری حفظ وحدت و انسجام مسلمانان است در عین اینکه گروه ها و فرقه های مختلفی هستند که اگر این دو ویژگی را منتظران دارا باشند به گفته خودشان، ظهور به تاخیر نمی افتد.
3- امام زمان (عج) در نامه دیگری به محمد بن على بن هلال کرخى می فرمایند که سه گروه از شیعیان، ما را اذیت می کنند: «1- افراد بی توجه به علم و دانش، 2-احمق ها (کسانی که از استعدادها و ظرفیت های خود استفاده نمی کنند چه فردی، خانوادگی و چه اجتماعی)، 3- کسانی که به مسائل دینی خود بی توجهند».
* چه راهکارهایی برای کسب شناخت بیشتر از امام زمان (عج) پیشنهاد می کنید؟
آیت الله عالمی: کتاب های خیلی خوبی توسط موسسه انتظار که در حوزه علمیه قم به وجود آمده، تالیف شده است. مطالعه این کتاب ها عالی است اما
1- بهترین منبع برای شناخت فرهنگ مهدوی، قرآن کریم است.
2- پیامبر اکرم (ص) خطبه ای دارند به نام خطبه غدیر که در آن شاخصه های مهدویت را مطرح کرده اند.
3- سخنان اهل بیت علیهم السلام که در موضوع مهدویت مطرح شده است. برخی از کتاب هایی که در این زمینه نوشته میشود قابل توجه است. مثلاً شرح دعای عهد خیلی از خواسته های امام زمان(عج) را مطرح می کند و ما می توانیم با مراجعه به این شرح خیلی از انتظارات ایشان را بدانیم یا شرح دعای توفیق که وظایف 16 گروه جامعه را در زمان غیبت مطرح می کند.