درباره عاشق شدن های یکهویی، عشق های در یک نگاه، حکایت های به سرانجام رسیدن یا نرسیدن تلاش های عاشق و فراز و نشیب عشق و عاشقی های یک طرفه، زیاد دیده ایم و شنیده ایم و خوانده ایم. حداقل تاریخ فیلم و سریال ها را که ورقی بزنیم پر است از این قصه ها. اما با مرور آن ها سوالی که ممکن است برای مان پیش بیاید این است که پس عشق کامل چه عشقی است؟ اصلا عشق سالم آن هم از نوع درست و درمانش وجود دارد یا همه اش غم و غصه فراق است و اشک و آه فراوان؟! «رابرت استرنبرگ»، روانشناس و نظریه پرداز، عشق را مثلثی می داند که یک ضلع آن «شوریدگی»، یک ضلع «صمیمیت» و ضلع دیگرش «تصمیم-تعهد» است. صمیمیت همان احساس محبت، علاقه، مراقبت، همدلی و غمخواری نسبت به دیگری است که او را دوست می داریم. شوریدگی یا اشتیاق، منابع انگیزشی است که به تجربه عشق در رابطه عاشقانه می انجامد. تصمیم-تعهد شامل تصمیم گیری مبنی بر این است که فرد، یکی را خاص تر از دیگران دوست بدارد و در دراز مدت برای حفظ این عشق تعهد داشته باشد. برخی ابعاد ممکن است پررنگ تر و برخی کم رنگ تر باشد. برای مثال شوریدگی سریع به وجود می آید و سریع کم رنگ می شود. تعهد به تدریج به وجود می آید و ثابت می ماند و صمیمیت کم کم رشد می کند؛ بنابراین موفقیت در عشق ورزی به توانایی ما در تغییر هماهنگ این اجزا بستگی دارد. بسته به این که این سه جزء به چه شکل و چقدر با هم ترکیب شوند، استرنبرگ تعریف هشت گانه ای از عشق ارائه می کند. «دوست داشتن»، نوعی از عشق است که فقط صمیمیت در آن وجود دارد و خبری از شوریدگی و تعهد نیست. «عشق احمقانه» که گاهی به آن عشق های در نگاه اول می گویند، ترکیب شور با تعهد است که صمیمیتی در آن نیست و خیلی زود هم ممکن است ناپدید شود. «شیدایی» تنها شور و شوق دارد و صمیمیت و تعهدی در آن نیست. به همین ترتیب موارد دیگر مثل «عشق تهی»، «عشق کور»، «عشق رمانتیک» و... هر یک معنایی مجزا دارند. اما آنچه عده زیادی برای رسیدن به آن تلاش می کنند ولی تعداد کمی به آن می رسند، «عشق کامل» است. این عشق ترکیبی از سه حالت صمیمیت، شوریدگی و تصمیم-تعهد است. در این حالت فرد همسر خود را به عنوان یک انسان دوست دارد. به او احترام می گذارد و به او متعهد است. با برقراری ارتباط درست با او احساس صمیمیت و نزدیکی دارد. چنین ارتباطی سرشار از روابط دوستانه، محبت آمیز و مراقبت آمیز است و در روابط زناشویی همراه با وفاداری است. با چنین تعریفی می توان ویژگی های بلند و بالایی را برای یک عشق سالم برشمرد. اگر در سایه آنچه گفته شد، در عشق صداقت دارید، مسئولیت پذیرید، زندگی مشترک را فضایی برای رشد و پیشرفت می دانید، نه محدود کردن و تملک جستن های مدام و بسیاری ویژگی های تحسین برانگیز دیگر، به شما تبریک می گوییم که درگیر این عاشقانه سالم و کامل هستید.
برای نوشتن این مطلب از این مقاله ها کمک گرفتیم:
* بررسی رابطه میان تمایزیافتگی خود و سبک های عشق ورزی؛ سونه قناعت باجگیرانی، بهرامعلی قنبری هاشم آبادی، فرزانه ظریف
* ابعاد عشق ورزی بر اساس نظریه سه بعدی عشق؛ کیومرث فرحبخش، عبدا... شفیع آبادی